1.   Η παρούσα οδηγία προωθεί τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τα κτίρια εντός της Ένωσης, με σκοπό την επίτευξη κτιριακού δυναμικού μηδενικών εκπομπών έως το 2050, λαμβάνοντας υπόψη τις εξωτερικές κλιματολογικές και τις τοπικές συνθήκες, τις απαιτήσεις για την ποιότητα του περιβάλλοντος εσωτερικών χώρων και τη σχέση κόστους/οφέλους.

2.   Η παρούσα οδηγία θεσπίζει απαιτήσεις που αφορούν:

3.   Οι απαιτήσεις της παρούσας οδηγίας αποτελούν ελάχιστες απαιτήσεις και δεν εμποδίζουν τα κράτη μέλη να διατηρούν ή να θεσπίζουν αυστηρότερα μέτρα, υπό την προϋπόθεση ότι τα εν λόγω μέτρα συνάδουν με το ενωσιακό δίκαιο. Τα εν λόγω μέτρα κοινοποιούνται στην Επιτροπή.

1.   Κάθε κράτος μέλος θεσπίζει εθνικό σχέδιο ανακαίνισης κτιρίων για να διασφαλίσει την ανακαίνιση του εθνικού δυναμικού οικιστικών και μη οικιστικών κτιρίων, δημόσιων και ιδιωτικών, και τη μετατροπή του σε υψηλής ενεργειακής απόδοσης και απαλλαγμένο από ανθρακούχες εκπομπές κτιριακό δυναμικό έως το 2050, με στόχο τη μετατροπή υφιστάμενων κτιρίων σε κτίρια μηδενικών εκπομπών.

2.   Κάθε εθνικό σχέδιο ανακαίνισης κτιρίων περιλαμβάνει:

Ο χάρτης πορείας που αναφέρεται στο στοιχείο β) της παρούσας παραγράφου περιλαμβάνει εθνικούς στόχους για το 2030, το 2040 και το 2050 όσον αφορά το ετήσιο ποσοστό ενεργειακής ανακαίνισης, την κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας και την τελική κατανάλωση ενέργειας του εθνικού κτιριακού δυναμικού και τη μείωση των λειτουργικών του εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ειδικά χρονοδιαγράμματα για μη οικιστικά κτίρια για τη συμμόρφωσή τους με τα χαμηλότερα όρια μέγιστης ενεργειακής απόδοσης σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 1, έως το 2040 και το 2050, και σύμφωνα με την πορεία για τη μετατροπή του εθνικού κτιριακού δυναμικού σε κτίρια μηδενικών εκπομπών· και εκτίμηση, βάσει στοιχείων, της αναμενόμενης εξοικονόμησης ενέργειας και του γενικότερου οφέλους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που σχετίζονται με την ποιότητα του περιβάλλοντος εσωτερικών χώρων.

Όταν στα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα όπως αναφέρεται στο στοιχείο γ) ή στην περιγραφή των ειδικών επενδυτικών αναγκών που αναφέρονται στο στοιχείο δ) περιλαμβάνεται ήδη επισκόπηση συγκεκριμένων πολιτικών και μέτρων, το σχέδιο ανακαίνισης κτιρίων μπορεί να περιέχει σαφή αναφορά στα σχετικά μέρη των εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα αντί μιας πλήρως ανεπτυγμένης επισκόπησης·

3.   Ανά πενταετία, κάθε κράτος μέλος καταρτίζει και υποβάλλει στην Επιτροπή το οικείο προσχέδιο του εθνικού σχεδίου ανακαίνισης κτιρίων, χρησιμοποιώντας το υπόδειγμα που παρατίθεται στο παράρτημα II της παρούσας οδηγίας. Κάθε κράτος μέλος υποβάλλει το οικείο προσχέδιο του εθνικού σχεδίου ανακαίνισης κτιρίων στο πλαίσιο του ενοποιημένου εθνικού προσχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα που αναφέρεται στο άρθρο 9 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 και, όταν το κράτος μέλος υποβάλλει σχέδιο επικαιροποίησης, στο πλαίσιο του οικείου σχεδίου επικαιροποίησης που αναφέρεται στο άρθρο 14 του εν λόγω κανονισμού.

Κατά παρέκκλιση από το πρώτο εδάφιο, τα κράτη μέλη υποβάλλουν το πρώτο προσχέδιο ανακαίνισης κτιρίων στην Επιτροπή έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

4.   Προκειμένου να στηρίξει την ανάπτυξη του οικείου εθνικού σχεδίου ανακαίνισης κτιρίων, κάθε κράτος μέλος διεξάγει δημόσια διαβούλευση σχετικά με το εν λόγω εθνικό προσχέδιο προτού το υποβάλει στην Επιτροπή. Στη δημόσια διαβούλευση συμμετέχουν ιδίως οι τοπικές και περιφερειακές αρχές και άλλοι κοινωνικοοικονομικοί εταίροι, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνίας των πολιτών και των φορέων που εργάζονται με ευάλωτα νοικοκυριά. Κάθε κράτος μέλος επισυνάπτει περίληψη των αποτελεσμάτων της δημόσιας διαβούλευσης ως παράρτημα στο οικείο εθνικό προσχέδιο ανακαίνισης κτιρίων. Η δημόσια διαβούλευση μπορεί να ενσωματωθεί στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης που διεξάγεται σύμφωνα με το άρθρο 10 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999.

5.   Η Επιτροπή αξιολογεί τα εθνικά προσχέδια ανακαίνισης κτιρίων, που υποβάλλονται σύμφωνα με την παράγραφο 3 και ιδίως όσον αφορά το κατά πόσον:

Κατόπιν διαβούλευσης με την επιτροπή που έχει συσταθεί βάσει του άρθρου 33 της παρούσας οδηγίας, η Επιτροπή μπορεί να εκδίδει ειδικές ανά χώρα συστάσεις προς τα κράτη μέλη σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 2 και το άρθρο 34 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999.

Όσον αφορά το πρώτο εθνικό προσχέδιο ανακαίνισης κτιρίων, η Επιτροπή μπορεί να εκδώσει ειδικές ανά χώρα συστάσεις προς τα κράτη μέλη το αργότερο έξι μήνες μετά την υποβολή του εν λόγω σχεδίου από το κράτος μέλος.

6.   Στο εθνικό του σχέδιο ανακαίνισης κτιρίων, κάθε κράτος μέλος λαμβάνει δεόντως υπόψη τυχόν συστάσεις της Επιτροπής σχετικά με το προσχέδιο το εθνικού σχεδίου ανακαίνισης κτιρίων. Εάν το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος δεν λάβει υπόψη κάποια σύσταση ή σημαντικό μέρος αυτής, γνωστοποιεί τους λόγους στην Επιτροπή και δημοσιοποιεί τους λόγους αυτούς.

7.   Ανά πενταετία, κάθε κράτος μέλος υποβάλλει στην Επιτροπή το οικείο εθνικό σχέδιο ανακαίνισης κτιρίων, χρησιμοποιώντας το υπόδειγμα που παρατίθεται στο παράρτημα II της παρούσας οδηγίας. Κάθε κράτος μέλος υποβάλλει το οικείο σχέδιο ανακαίνισης κτιρίων στο πλαίσιο του ενοποιημένου εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα που αναφέρεται στο άρθρο 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 και, όταν ένα κράτος μέλος υποβάλλει επικαιροποιημένο σχέδιο, στο πλαίσιο του οικείου επικαιροποιημένου σχεδίου που αναφέρεται στο άρθρο 14 του εν λόγω κανονισμού.

Κατά παρέκκλιση από το πρώτο εδάφιο, τα κράτη μέλη υποβάλλουν το πρώτο σχέδιο ανακαίνισης κτιρίων στην Επιτροπή έως τις 31 Δεκεμβρίου 2026.

8.   Κάθε κράτος μέλος επισυνάπτει σε παράρτημα του επόμενου τελικού εθνικού σχεδίου ανακαίνισης κτιρίων τις λεπτομέρειες της εφαρμογής της πλέον πρόσφατης εθνικής του μακροπρόθεσμης στρατηγικής ανακαίνισης ή του πλέον πρόσφατου εθνικού σχεδίου ανακαίνισης κτιρίων δηλώνοντας αν οι εθνικοί του στόχοι έχουν επιτευχθεί.

9.   Κάθε κράτος μέλος περιλαμβάνει στις ενοποιημένες εθνικές εκθέσεις προόδου του για την ενέργεια και το κλίμα, σύμφωνα με τα άρθρα 17 και 21 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999, πληροφορίες σχετικά με την υλοποίηση των εθνικών στόχων που αναφέρονται στην παράγραφο 2 στοιχείο β) του παρόντος άρθρου. Η Επιτροπή περιλαμβάνει, ανά διετία, στην ετήσια έκθεσή της σχετικά με την κατάσταση της Ενεργειακής Ένωσης την οποία υποβάλλει σύμφωνα με το άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999, συνολική έκθεση προόδου σχετικά με την ανακαίνιση του εθνικού αποθέματος οικιστικών και μη οικιστικών κτιρίων, δημόσιων και ιδιωτικών, σύμφωνα με τους χάρτες πορείας που καθορίζονται στα σχέδια ανακαίνισης κτιρίων, με βάση τις πληροφορίες που υποβάλλουν τα κράτη μέλη στις ενοποιημένες εθνικές εκθέσεις προόδου τους για την ενέργεια και το κλίμα. Η Επιτροπή παρακολουθεί ετησίως την εξέλιξη της ενεργειακής απόδοσης του κτιριακού αποθέματος της Ένωσης, με βάση τις βέλτιστες διαθέσιμες πληροφορίες από την Eurostat και άλλες πηγές, και δημοσιεύει τις πληροφορίες μέσω του Παρατηρητηρίου του Κτιριακού Αποθέματος της ΕΕ.

1.   Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε να καθοριστούν ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης για κτίρια ή κτιριακές μονάδες, με στόχο να επιτευχθούν τουλάχιστον βέλτιστα από πλευράς κόστους επίπεδα και, κατά περίπτωση, αυστηρότερες τιμές αναφοράς όπως απαιτήσεις κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας και απαιτήσεις για κτίρια μηδενικών εκπομπών. Η ενεργειακή απόδοση υπολογίζεται σύμφωνα με τη μεθοδολογία που αναφέρεται στο άρθρο 4. Ο υπολογισμός των βέλτιστων από πλευράς κόστους επιπέδων διενεργείται σύμφωνα με το συγκριτικό μεθοδολογικό πλαίσιο που αναφέρεται στο άρθρο 6.

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα ώστε να εξασφαλισθεί η θέσπιση ελάχιστων απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης για τα δομικά στοιχεία που αποτελούν τμήμα του κελύφους του κτιρίου και έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ενεργειακή απόδοση του κελύφους, όταν τοποθετούνται εκ των υστέρων ή αντικαθίστανται, με στόχο την επίτευξη τουλάχιστον βέλτιστων από πλευράς κόστους επιπέδων. Τα κράτη μέλη μπορούν να καθορίζουν τις απαιτήσεις για τα δομικά στοιχεία τους σε επίπεδο που να διευκολύνει την αποτελεσματική εγκατάσταση συστημάτων θέρμανσης χαμηλής θερμοκρασίας σε ανακαινισμένα κτίρια.

Κατά τον καθορισμό των απαιτήσεων, τα κράτη μέλη δύνανται να κάνουν διάκριση μεταξύ νέων και υφιστάμενων κτιρίων και μεταξύ διάφορων κατηγοριών κτιρίων.

Στις εν λόγω απαιτήσεις πρέπει να συνεκτιμάται η βέλτιστη ποιότητα του περιβάλλοντος εσωτερικών χώρων, ώστε να αποφεύγονται ενδεχόμενες αρνητικές επιδράσεις όπως ο ανεπαρκής αερισμός, καθώς και οι τοπικές συνθήκες, η προβλεπόμενη χρήση και η ηλικία του κτιρίου.

Τα κράτη μέλη αναθεωρούν τις οικείες ελάχιστες απαιτήσεις ενέργειας σε τακτά διαστήματα τα οποία δεν υπερβαίνουν τα πέντε έτη και, εάν χρειαστεί, τις επικαιροποιούν προκειμένου να αντικατοπτρίζουν την τεχνική πρόοδο στον κτιριακό τομέα, τα αποτελέσματα του βέλτιστου από πλευράς κόστους υπολογισμού που αναφέρεται στο άρθρο 6 και τους επικαιροποιημένους εθνικούς στόχους και πολιτικές για την ενέργεια και το κλίμα.

2.   Τα κράτη μέλη μπορούν να προσαρμόσουν τις απαιτήσεις της παραγράφου 1 σε κτίρια επισήμως προστατευόμενα σε εθνικό, περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο, ως μέρος συγκεκριμένου περιβάλλοντος ή λόγω της ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής ή ιστορικής τους αξίας, εφόσον η συμμόρφωση προς ορισμένες απαιτήσεις θα αλλοίωνε απαράδεκτα τον χαρακτήρα ή την εμφάνισή τους.

3.   Τα κράτη μέλη δύνανται να μην καθορίσουν ή να μην εφαρμόσουν τις απαιτήσεις της παραγράφου 1 για τις εξής κατηγορίες κτιρίων:

1.   Η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 32 για τη συμπλήρωση της παρούσας οδηγίας σχετικά με τη θέσπιση και την αναθεώρηση συγκριτικού μεθοδολογικού πλαισίου για τον υπολογισμό των βέλτιστων από πλευράς κόστους επιπέδων για τις ελάχιστες απαιτήσεις όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων ή των κτιριακών μονάδων.

Έως τις 30 Ιουνίου 2025, η Επιτροπή αναθεωρεί το συγκριτικό μεθοδολογικό πλαίσιο για τον υπολογισμό των βέλτιστων από πλευράς κόστους επιπέδων των ελάχιστων απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης σε νέα και υφιστάμενα κτίρια που υπόκεινται σε ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας και για μεμονωμένα δομικά στοιχεία. Τα εν λόγω επίπεδα συνάδουν με τις εθνικές πορείες που καθορίζονται στα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα που υποβάλλονται στην Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999.

Το συγκριτικό μεθοδολογικό πλαίσιο καθορίζεται σύμφωνα με το παράρτημα VII και πραγματοποιεί διάκριση μεταξύ νέων και υφιστάμενων κτιρίων και μεταξύ διαφόρων κατηγοριών κτιρίων.

2.   Τα κράτη μέλη υπολογίζουν τα βέλτιστα από πλευράς κόστους επίπεδα για τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης χρησιμοποιώντας το συγκριτικό μεθοδολογικό πλαίσιο που θεσπίζεται σύμφωνα με την παράγραφο 1 και συναφείς παραμέτρους, όπως οι κλιματικές συνθήκες και το κατά πόσον είναι προσιτές στην πράξη οι ενεργειακές υποδομές, και συγκρίνουν τα αποτελέσματα του εν λόγω υπολογισμού με τις ισχύουσες ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης. Κατά τον υπολογισμό των βέλτιστων από πλευράς κόστους επιπέδων των ελάχιστων απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης, τα κράτη μέλη μπορούν να λαμβάνουν υπόψη το ΔΥΠ κύκλου ζωής.

Τα κράτη μέλη κοινοποιούν στην Επιτροπή όλα τα δεδομένα υπολογισμού και τις παραδοχές που χρησιμοποίησαν για τους εν λόγω υπολογισμούς των βέλτιστων από πλευράς κόστους επιπέδων των ελάχιστων απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης, καθώς και τα αποτελέσματα αυτών των υπολογισμών. Προς τούτο, τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν το υπόδειγμα που παρέχεται στο παράρτημα III του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 244/2012 της Επιτροπής (29). Τα κράτη μέλη επικαιροποιούν και υποβάλλουν στην Επιτροπή τις σχετικές εκθέσεις ανά τακτά χρονικά διαστήματα, που δεν υπερβαίνουν την πενταετία. Η πρώτη έκθεση σχετικά με τους υπολογισμούς που βασίζεται στο αναθεωρημένο μεθοδολογικό πλαίσιο σύμφωνα με την παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου υποβάλλεται έως τις 30 Ιουνίου 2028.

3.   Αν το αποτέλεσμα της σύγκρισης που πραγματοποιείται σύμφωνα με την παράγραφο 2 δείξει ότι οι ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης που ισχύουν σε ένα κράτος μέλος είναι κατά ποσοστό άνω του 15 % χαμηλότερες από πλευράς ενεργειακής απόδοσης σε σχέση με τα βέλτιστα από πλευράς κόστους επίπεδα ελάχιστων απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης, το οικείο κράτος μέλος προσαρμόζει τις ισχύουσες ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης εντός 24 μηνών αφότου καταστούν διαθέσιμα τα αποτελέσματα της εν λόγω σύγκρισης.

4.   Η Επιτροπή δημοσιεύει έκθεση σχετικά με την πρόοδο που σημειώνουν τα κράτη μέλη όσον αφορά την επίτευξη των βέλτιστων από πλευράς κόστους επιπέδων για τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης.

1.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι τα νέα κτίρια αποτελούν κτίρια μηδενικών εκπομπών σύμφωνα με το άρθρο 11:

Μέχρι την εφαρμογή των απαιτήσεων του πρώτου εδαφίου, τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε όλα τα νέα κτίρια να είναι τουλάχιστον κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας και να πληρούν τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης που καθορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 5. Όταν δημόσιοι φορείς σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν νέο κτίριο το οποίο δεν τους ανήκει, επιδιώκουν ώστε το εν λόγω κτίριο να είναι κτίριο μηδενικών εκπομπών.

2.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι το ΔΥΠ καθ’ όλο τον κύκλο ζωής ΔΥΠ υπολογίζεται σύμφωνα με το παράρτημα III και δημοσιοποιείται μέσω του πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου:

3.   Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 32 για την τροποποίηση του παραρτήματος III σχετικά με τον καθορισμό ενωσιακού πλαισίου για τον εθνικό υπολογισμό του ΔΥΠ καθ’ όλο τον κύκλο ζωής με σκοπό την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας. Η πρώτη τέτοια κατ’ εξουσιοδότηση πράξη εκδίδεται το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

4.   Τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν να μην εφαρμόσουν τις παραγράφους 1 και 2 σε κτίρια για τα οποία οι αιτήσεις οικοδομικής άδειας ή ισοδύναμες αιτήσεις, συμπεριλαμβανομένης και της αλλαγής χρήσης, έχουν ήδη υποβληθεί έως τις ημερομηνίες που προβλέπονται στις παραγράφους 1 και 2.

5.   Έως την 1η Ιανουαρίου 2027, τα κράτη μέλη δημοσιοποιούν και κοινοποιούν στην Επιτροπή χάρτη πορείας στον οποίο περιγράφεται λεπτομερώς η εισαγωγή οριακών τιμών για το συνολικό σωρευτικό ΔΥΠ καθ’ όλο τον κύκλο ζωής όλων των νέων κτιρίων και τίθενται στόχοι για τα νέα κτίρια από το 2030, με γνώμονα μια σταδιακή πτωτική τάση, καθώς και μέγιστες οριακές τιμές, ειδικά για κάθε διαφορετική κλιματική ζώνη και τυπολογία κτιρίων.

Οι εν λόγω μέγιστες οριακές τιμές συνάδουν με τους ενωσιακούς στόχους κλιματικής ουδετερότητας.

Η Επιτροπή εκδίδει οδηγίες, ανταλλάσσει αποδεικτικά στοιχεία για τις υφιστάμενες εθνικές πολιτικές και προσφέρει τεχνική υποστήριξη στα κράτη μέλη, κατόπιν αιτήματός τους.

6.   Όσον αφορά τα νέα κτίρια, τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν τα ζητήματα της βέλτιστης ποιότητας του περιβάλλοντος εσωτερικών χώρων, της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, της πυρασφάλειας, των κινδύνων που συνδέονται με την έντονη σεισμική δραστηριότητα και της προσβασιμότητας για τα άτομα με αναπηρία. Τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν επίσης τις απορροφήσεις άνθρακα που συνδέονται με την αποθήκευση άνθρακα εντός ή επί των κτιρίων.

1.   Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα ώστε να εξασφαλισθεί ότι, όταν τα κτίρια υφίστανται ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας, η ενεργειακή απόδοση του κτιρίου ή του ανακαινιζόμενου τμήματός του αναβαθμίζεται ώστε να πληροί τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης που έχουν θεσπισθεί σύμφωνα με το άρθρο 5 στον βαθμό που είναι τεχνικά, λειτουργικά και οικονομικά εφικτό.

Οι απαιτήσεις αυτές εφαρμόζονται στο σύνολο του ανακαινισμένου κτιρίου ή της ανακαινισμένης κτιριακής μονάδας. Επιπροσθέτως ή εναλλακτικά είναι δυνατόν να εφαρμόζονται απαιτήσεις σε ανακαινισμένα δομικά στοιχεία.

2.   Τα κράτη μέλη λαμβάνουν επιπλέον τα αναγκαία μέτρα ώστε να εξασφαλισθεί ότι στην περίπτωση δομικού στοιχείου που αποτελεί τμήμα του κελύφους του κτιρίου και έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ενεργειακή απόδοση του κελύφους όταν τοποθετείται εκ των υστέρων ή αντικαθίσταται, η ενεργειακή απόδοση του δομικού στοιχείου πληροί τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης στον βαθμό που είναι τεχνικά, λειτουργικά και οικονομικά εφικτό.

3.   Όσον αφορά τα κτίρια που υφίστανται ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας, τα κράτη μέλη ενθαρρύνουν τα εναλλακτικά συστήματα υψηλής απόδοσης, στον βαθμό που είναι τεχνικά, λειτουργικά και οικονομικά εφικτό. Όσον αφορά τα κτίρια που υφίστανται ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας, τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν τα ζητήματα της ποιότητας του περιβάλλοντος εσωτερικών χώρων, της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, της πυρασφάλειας, των κινδύνων που συνδέονται με την έντονη σεισμική δραστηριότητα, της απομάκρυνσης επικίνδυνων ουσιών, συμπεριλαμβανομένου του αμιάντου, και της προσβασιμότητας για τα άτομα με αναπηρία.

1.   Τα κράτη μέλη καθορίζουν ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης για μη οικιστικά κτίρια τα οποία διασφαλίζουν ότι τα εν λόγω κτίρια δεν υπερβαίνουν το καθορισμένο όριο μέγιστης ενεργειακής απόδοσης, όπως αναφέρεται στο τρίτο εδάφιο και το οποίο εκφράζεται ως αριθμητικός δείκτης της χρήσης πρωτογενούς ενέργειας ή της τελικής χρήσης ενέργειας σε kWh/(m2.y), έως τις ημερομηνίες του πέμπτου εδαφίου.

Τα όρια μέγιστης ενεργειακής απόδοσης καθορίζονται με βάση το δυναμικό μη οικιστικών κτιρίων την 1η Ιανουαρίου 2020, με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες και, κατά περίπτωση, τη στατιστική δειγματοληψία. Τα κράτη μέλη εξαιρούν από το βασικό σενάριο μη οικιστικά κτίρια που απαλλάσσουν σύμφωνα με την παράγραφο 6

Κάθε κράτος μέλος καθορίζει ανώτατο όριο ενεργειακής απόδοσης τέτοιο ώστε το 16 % του εθνικού του μη οικιστικού κτιριακού δυναμικού να υπερβαίνει το εν λόγω όριο (το «όριο του 16 %»). Κάθε κράτος μέλος καθορίζει επίσης ανώτατο όριο ενεργειακής απόδοσης ώστε το 26 % του εθνικού μη οικιστικού κτιριακού δυναμικού του να υπερβαίνει το εν λόγω όριο (το «όριο του 26 %»). Τα κράτη μέλη μπορούν να καθορίζουν τα όρια μέγιστης ενεργειακής απόδοσης με αναφορά στο εθνικό μη οικιστικό κτιριακό δυναμικό ως σύνολο ή ανά τύπο κτιρίου ή κατηγορίας κτιρίου.

Τα κράτη μέλη μπορούν να καθορίσουν τα όρια σε επίπεδο που αντιστοιχεί σε συγκεκριμένη κατηγορία ενεργειακής απόδοσης, υπό την προϋπόθεση ότι συμμορφώνονται με το τρίτο εδάφιο.

Τα ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης διασφαλίζουν, τουλάχιστον, ότι όλα τα μη οικιστικά κτίρια έχουν απόδοση χαμηλότερη:

Η συμμόρφωση των μεμονωμένων μη οικιστικών κτιρίων προς τα όρια ελέγχεται με βάση τα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης ή, κατά περίπτωση, με άλλα διαθέσιμα μέσα.

Στον χάρτη πορείας τους όπως αναφέρεται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 στοιχείο β), τα κράτη μέλη καθορίζουν ειδικά χρονοδιαγράμματα για τα μη οικιστικά κτίρια για τη συμμόρφωση με τα χαμηλότερα όρια μέγιστης ενεργειακής απόδοσης στα κτίρια της παρούσας παραγράφου έως το 2040 και το 2050, σύμφωνα με την πορεία μετατροπής του εθνικού κτιριακού δυναμικού σε κτίρια μηδενικών εκπομπών.

Τα κράτη μέλη μπορούν να καθορίσουν και να δημοσιοποιήσουν κριτήρια για την εξαίρεση μεμονωμένων μη οικιστικών κτιρίων, υπό το πρίσμα της αναμενόμενης μελλοντικής χρήσης του κτιρίου, σοβαρών δυσκολιών ή σε περίπτωση δυσμενούς ανάλυσης κόστους-οφέλους, από τις απαιτήσεις της παρούσας παραγράφου. Τα κριτήρια αυτά είναι σαφή. ακριβή, και αυστηρά και εξασφαλίζουν ίση μεταχείριση μεταξύ των μη οικιστικών κτιρίων. Κατά τον καθορισμό των εν λόγω κριτηρίων, τα κράτη μέλη καθιστούν δυνατή την εκ των προτέρων αξιολόγηση του δυνητικού ποσοστού των μη οικιστικών κτιρίων που καλύπτονται και αποφεύγουν την εξαίρεση δυσανάλογου αριθμού μη οικιστικών κτιρίων. Τα κράτη μέλη κοινοποιούν επίσης για τα κριτήρια στο πλαίσιο των οικείων εθνικών σχεδίων ανακαίνισης κτιρίων που υποβάλλονται στην Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 3.

Όταν τα κράτη μέλη ορίζουν κριτήρια για τις εξαιρέσεις σύμφωνα με το όγδοο εδάφιο, επιτυγχάνουν ισοδύναμες βελτιώσεις ενεργειακής απόδοσης σε άλλα τμήματα του δυναμικού μη οικιστικών κτιρίων.

Όπου για ένα συγκεκριμένο μη οικιστικό κτίριο είναι δυσμενής η ανάλυση κόστους-οφέλους της συνολικής ανακαίνισης που είναι αναγκαία για την επίτευξη των κατώτατων ορίων ενεργειακής απόδοσης που καθορίζονται στην παρούσα παράγραφο, τα κράτη μέλη απαιτούν, για το συγκεκριμένο μη οικιστικό κτίριο, να εφαρμόζονται τουλάχιστον τα επιμέρους μέτρα ανακαίνισης με ευνοϊκή ανάλυση κόστους-οφέλους.

Στον βαθμό που το εθνικό δυναμικό μη οικιστικών κτιρίων, ή μέρος αυτού, έχει υποστεί σοβαρή ζημία από φυσική καταστροφή, ένα κράτος μέλος μπορεί να προσαρμόζει προσωρινά το όριο μέγιστης ενεργειακής απόδοσης ώστε η ενεργειακή ανακαίνιση μη οικιστικών κτιρίων που έχουν υποστεί ζημία να αντικαταστήσει την ενεργειακή ανακαίνιση άλλων μη οικιστικών κτιρίων με τις χειρότερες επιδόσεις, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι παρόμοιο ποσοστό του δυναμικού μη οικιστικών κτιρίων υφίσταται ενεργειακή ανακαίνιση. Στην περίπτωση αυτή, το κράτος μέλος αναφέρει την προσαρμογή και την προβλεπόμενη διάρκειά της στο οικείο εθνικό σχέδιο ανακαίνισης κτιρίων.

2.   Μέχρι τις 29 Μαΐου 2026, κάθε κράτος μέλος καθορίζει εθνική πορεία για την προοδευτική ανακαίνιση του δυναμικού οικιστικών κτιρίων σύμφωνα με τον εθνικό χάρτη πορείας και τους στόχους για το 2030, το 2040 και το 2050 που περιλαμβάνονται στο εθνικό σχέδιο ανακαίνισης κτιρίων του κράτους μέλους και με στόχο τη μετατροπή του εθνικού κτιριακού δυναμικού σε κτιριακό απόθεμα/δυναμικό μηδενικών εκπομπών έως το 2050. Η εθνική πορεία για την προοδευτική ανακαίνιση του δυναμικού οικιστικών κτιρίων εκφράζεται ως μείωση της μέσης χρήσης πρωτογενούς ενέργειας σε kWh/(m2.y) του συνολικού δυναμικού οικιστικών κτιρίων κατά την περίοδο από το 2020 έως το 2050 και προσδιορίζει τον αριθμό των οικιστικών κτιρίων και των οικιστικών κτιριακών μονάδων ή της επιφάνειας που πρόκειται να ανακαινιστούν ετησίως, συμπεριλαμβανομένου του αριθμού σε ποσοστό 43 % οικιστικών κτιρίων και οικιστικών κτιριακών μονάδων ή της επιφάνειας με τις χειρότερες επιδόσεις.

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι η μέση χρήση πρωτογενούς ενέργειας σε kWh/(m2.y) του συνολικού δυναμικού οικιστικών κτιρίων:

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι τουλάχιστον το 55 % της μείωσης της μέσης χρήσης πρωτογενούς ενέργειας που αναφέρεται στο τρίτο εδάφιο επιτυγχάνεται μέσω της ανακαίνισης του 43 % των οικιστικών κτιρίων με τις χειρότερες επιδόσεις. Τα κράτη μέλη μπορούν να συνυπολογίζουν τη μείωση της μέσης χρήσης πρωτογενούς ενέργειας που επιτυγχάνεται με την ανακαίνιση οικιστικών κτιρίων που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές, όπως σεισμούς και πλημμύρες, στο ποσοστό που επιτυγχάνεται μέσω της ανακαίνισης του 43 % των οικιστικών κτιρίων με τις χειρότερες επιδόσεις.

Στο πλαίσιο των οικείων προσπαθειών ανακαίνισης για την επίτευξη της απαιτούμενης μείωσης της μέσης χρήσης πρωτογενούς ενέργειας του συνολικού δυναμικού οικιστικών κτιρίων, τα κράτη μέλη θεσπίζουν μέτρα όπως ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης, τεχνική βοήθεια και μέτρα χρηματοδοτικής στήριξης.

Στο πλαίσιο των οικείων προσπαθειών ανακαίνισης, τα κράτη μέλη δεν εξαίρουν σε δυσανάλογο βαθμό τα ενοικιαζόμενα οικιστικά κτίρια ή οικιστικές κτιριακές μονάδες.

Τα κράτη μέλη αναφέρουν στα εθνικά σχέδια ανακαίνισης κτιρίων τη μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε και τα δεδομένα που συλλέχθηκαν για την εκτίμηση των τιμών που αναφέρονται στο δεύτερο και στο τρίτοι εδάφιο. Στο πλαίσιο της αξιολόγησης των εθνικών σχεδίων ανακαίνισης κτιρίων, η Επιτροπή παρακολουθεί την επίτευξη των τιμών που αναφέρονται στο δεύτερο και στο τρίτοι εδάφιο, συμπεριλαμβανομένου του αριθμού κτιρίων και κτιριακών μονάδων ή της επιφάνειας του 43 % των οικιστικών κτιρίων με τις χειρότερες επιδόσεις, και διατυπώνει συστάσεις, όπου απαιτείται. Οι εν λόγω συστάσεις μπορούν να περιλαμβάνουν εκτενέστερη χρήση των ελάχιστων προτύπων ενεργειακής απόδοσης.

Η εθνική πορεία για την προοδευτική ανακαίνιση του δυναμικού οικιστικών κτιρίων παραπέμπει σε δεδομένα σχετικά με το εθνικό δυναμικό οικιστικών κτιρίων, τα οποία βασίζονται, κατά περίπτωση, σε στατιστική δειγματοληψία και πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης.

Εάν το μέσο μερίδιο της χρήσης ενέργειας από ορυκτά καύσιμα σε οικιστικά κτίρια είναι χαμηλότερο από 15 %, τα κράτη μέλη μπορούν να προσαρμόζουν τα επίπεδα που καθορίζονται στα σημεία α) και β) του τρίτου εδαφίου ώστε να διασφαλίζεται ότι η μέση χρήση πρωτογενούς ενέργειας σε kWh/(m2.y) του συνολικού δυναμικού οικιστικών κτιρίων έως το 2030, και ανά πενταετία στη συνέχεια, είναι ισοδύναμη ή χαμηλότερη από εθνικά καθορισμένη τιμή που προκύπτει από γραμμική μείωση της μέσης χρήσης πρωτογενούς ενέργειας από το 2020 έως το 2050, σύμφωνα με τη μετατροπή του δυναμικού οικιστικών κτιρίων σε κτιριακό δυναμικό μηδενικών εκπομπών.

3.   Επιπλέον της χρήσης πρωτογενούς ενέργειας που αναφέρεται στις παραγράφους 1 και 2 του παρόντος άρθρου, τα κράτη μέλη μπορούν να καθορίζουν πρόσθετους δείκτες χρήσης πρωτογενούς ενέργειας από μη ανανεώσιμες και ανανεώσιμες πηγές και λειτουργικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που παράγονται σε kgCO2eq/(m2.y). Προκειμένου να διασφαλιστεί η μείωση των λειτουργικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, τα ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης λαμβάνουν υπόψη το άρθρο 15α παράγραφος 1 της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001.

4.   Σύμφωνα με το άρθρο 17, τα κράτη μέλη υποστηρίζουν τη συμμόρφωση με τα ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης με όλα τα ακόλουθα μέτρα:

5.   Όταν ένα κτίριο ανακαινίζεται προκειμένου να συμμορφωθεί με ένα ελάχιστο πρότυπο ενεργειακής απόδοσης, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης για τα δομικά στοιχεία σύμφωνα με το άρθρο 5 και, στην περίπτωση ανακαίνισης μεγάλης κλίμακας, με τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης για υφιστάμενα κτίρια σύμφωνα με το άρθρο 8.

6.   Τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν να μην εφαρμόσουν τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης των παραγράφων 1 και 2 για τις εξής κατηγορίες κτιρίων:

7.   Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσουν την εφαρμογή των ελάχιστων προτύπων ενεργειακής απόδοσης που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 2 του παρόντος άρθρου, συμπεριλαμβανομένων κατάλληλων μηχανισμών παρακολούθησης και κυρώσεων σύμφωνα με το άρθρο 34.

Κατά τη θέσπιση των κανόνων σχετικά με τις κυρώσεις, τα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη την οικονομική κατάσταση και την πρόσβαση σε επαρκή οικονομική στήριξη των ιδιοκτητών κατοικιών, ιδίως για τα ευάλωτα νοικοκυριά.

8.   Έως τις 31 Μαρτίου 2025, η Επιτροπή θα υποβάλλει, προκειμένου να στηριχθεί η εφαρμογή της παρούσας οδηγίας και να ληφθεί δεόντως υπόψη η αρχή της επικουρικότητας, μια ανάλυση με ιδιαίτερη έμφαση όσον αφορά:

Με βάση την ανάλυση αυτή, η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με την αποτελεσματικότητα και την καταλληλότητα των χρηματοδοτικών μέσων με στόχο τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, ιδίως εκείνων με τις χειρότερες επιδόσεις.

1.   Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε όλα τα νέα κτίρια να σχεδιάζονται ώστε να βελτιστοποιούν το δυναμικό παραγωγής ηλιακής ενέργειας με βάση την ηλιακή ακτινοβολία της τοποθεσίας, καθιστώντας εφικτή τη μεταγενέστερη οικονομικά αποδοτική εγκατάσταση ηλιακών τεχνολογιών.

2.   Η διαδικασία αδειοδότησης για την εγκατάσταση εξοπλισμού ηλιακής ενέργειας που ορίζεται στο άρθρο 16δ της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001 και η απλή διαδικασία κοινοποίησης για τις συνδέσεις με το δίκτυο σύμφωνα με το άρθρο 17 της εν λόγω οδηγίας εφαρμόζονται στην εγκατάσταση εξοπλισμού ηλιακής ενέργειας σε κτίρια.

3.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν την τοποθέτηση κατάλληλων εγκαταστάσεων ηλιακής ενέργειας, εάν είναι τεχνικά κατάλληλες και οικονομικά και λειτουργικά εφικτές, ως εξής:

Στα εθνικά τους σχέδια ανακαίνισης κτιρίων που αναφέρονται στο άρθρο 3, τα κράτη μέλη περιλαμβάνουν πολιτικές και μέτρα όσον αφορά την τοποθέτηση κατάλληλων εγκαταστάσεων ηλιακής ενέργειας σε όλα τα κτίρια.

4.   Τα κράτη μέλη ορίζουν και δημοσιοποιούν κριτήρια σε εθνικό επίπεδο για την πρακτική εφαρμογή των υποχρεώσεων που ορίζονται στο παρόν άρθρο και για δυνητικές εξαιρέσεις από τις εν λόγω υποχρεώσεις συγκεκριμένων τύπων κτιρίων, λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της τεχνολογικής ουδετερότητας όσον αφορά τεχνολογίες οι οποίες δεν παράγουν επιτόπιες εκπομπές και σύμφωνα με το εκτιμώμενο τεχνικό και οικονομικό δυναμικό των εγκαταστάσεων ηλιακής ενέργειας και τα χαρακτηριστικά των κτιρίων που αφορά η εν λόγω υποχρέωση. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν επίσης υπόψη τη δομική ακεραιότητα, τις πράσινες στέγες, τη μόνωση σοφίτας και μόνωση στέγης, κατά περίπτωση.

Προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του παρόντος άρθρου και να ληφθούν υπόψη τα ζητήματα που συνδέονται με τη σταθερότητα του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, τα κράτη μέλη περιλαμβάνουν τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη στον καθορισμό των κριτηρίων που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο της παρούσας παραγράφου.

Κατά τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο των υποχρεώσεων που καθορίζονται στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 3, ένα κράτος μέλος μπορεί να βασιστεί στη μέτρηση του εμβαδού του ισόγειου των κτιρίων αντί της ωφέλιμης επιφάνειας των κτιρίων, υπό την προϋπόθεση ότι το κράτος μέλος αποδεικνύει ότι αυτό έχει ως αποτέλεσμα ισοδύναμη εγκατεστημένη δυναμικότητα κατάλληλων εγκαταστάσεων ηλιακής ενέργειας στα κτίρια.

5.   Τα κράτη μέλη θεσπίζουν πλαίσιο που παρέχει τα αναγκαία διοικητικά, τεχνικά και οικονομικά μέτρα για τη στήριξη της εγκατάστασης ηλιακής ενέργειας σε κτίρια, μεταξύ άλλων σε συνδυασμό με τεχνικά συστήματα κτιρίων ή αποδοτικά συστήματα τηλεθέρμανσης.

1.   Ένα κτίριο μηδενικών εκπομπών δεν δημιουργεί επιτόπιες ανθρακούχες εκπομπές από ορυκτά καύσιμα. Ένα κτίριο μηδενικών εκπομπών διαθέτει, όπου αυτό είναι οικονομικά και τεχνικά εφικτό, την ικανότητα αντίδρασης σε εξωτερικές ενδείξεις και την ικανότητα προσαρμογής της χρήσης, της παραγωγής ή της αποθήκευσης ενέργειας.

2.   Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσουν ότι η ενεργειακή ζήτηση ενός κτιρίου μηδενικών εκπομπών συμμορφώνεται με ένα ανώτατο όριο.

Τα κράτη μέλη καθορίζουν το εν λόγω ανώτατο όριο για τη ζήτηση ενέργειας κτιρίου μηδενικών εκπομπών προκειμένου να επιτευχθούν τουλάχιστον τα βέλτιστα από πλευράς κόστους επίπεδα που καθορίζονται στην πιο πρόσφατη εθνική έκθεση βέλτιστου κόστους σύμφωνα με το άρθρο 6. Τα κράτη μέλη αναθεωρούν το ανώτατο όριο κάθε φορά που αναθεωρούνται τα βέλτιστα από πλευράς κόστους επίπεδα.

3.   Το ανώτατο όριο για τη ζήτηση ενέργειας κτιρίου μηδενικών εκπομπών είναι τουλάχιστον κατά 10 % χαμηλότερο από το όριο για τη συνολική χρήση πρωτογενούς ενέργειας που θεσπίστηκε σε επίπεδο κράτους μέλους για κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας στις 28 Μαΐου 2024.

4.   Τα κράτη μέλη μπορούν να προσαρμόσουν τα όρια για τη ζήτηση ενέργειας κτιρίου μηδενικών εκπομπών για τα ανακαινισμένα κτίρια, τηρώντας παράλληλα τις αντίστοιχες διατάξεις σχετικά με τη βελτιστοποίηση του κόστους, και, όταν έχουν καθοριστεί όρια για ανακαινισμένα κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας, τις απαιτήσεις της παραγράφου 3.

5.   Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσουν ότι οι λειτουργικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ενός κτιρίου μηδενικών εκπομπών συμμορφώνονται με το ανώτατο όριο που καθορίζεται σε επίπεδο κράτους μέλους στα οικεία εθνικά σχέδια ανακαίνισης κτιρίων. Το εν λόγω ανώτατο όριο μπορεί να καθοριστεί σε διαφορετικά επίπεδα για τα νέα και τα ανακαινισμένα κτίρια.

6.   Τα κράτη μέλη κοινοποιούν στην Επιτροπή τα ανώτατα όριά τους, συμπεριλαμβανομένης περιγραφής της μεθοδολογίας υπολογισμού ανά τύπο κτιρίου και τον σχετικό χαρακτηρισμό του εξωτερικού κλίματος, σύμφωνα με το παράρτημα I. Η Επιτροπή επανεξετάζει τα μέγιστα όρια και συνιστά την προσαρμογή τους, κατά περίπτωση.

7.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι η συνολική ετήσια χρήση πρωτογενούς ενέργειας ενός νέου ή ανακαινισμένου κτιρίου μηδενικών εκπομπών καλύπτεται, από:

Όταν δεν είναι τεχνικά ή οικονομικά εφικτή η εκπλήρωση των απαιτήσεων που ορίζονται στην παρούσα παράγραφο, η συνολική ετήσια χρήση πρωτογενούς ενέργειας μπορεί επίσης να καλύπτεται από άλλη ενέργεια από το δίκτυο που πληροί τα κριτήρια που καθορίζονται σε εθνικό επίπεδο.

1.   Έως τις 29 Μαΐου 2026, τα κράτη μέλη καθιερώνουν σύστημα διαβατηρίων ανακαίνισης με βάση το κοινό πλαίσιο που παρατίθεται στο παράρτημα VIII.

2.   Το σύστημα που αναφέρεται στην παράγραφο 1 χρησιμοποιείται οικειοθελώς από τους ιδιοκτήτες κτιρίων και κτιριακών μονάδων, εκτός εάν το κράτος μέλος αποφασίσει να το καταστήσει υποχρεωτικό.

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν μέτρα για να διασφαλίσουν ότι τα διαβατήρια ανακαίνισης είναι οικονομικά προσιτά και εξετάζουν το ενδεχόμενο παροχής χρηματοδοτικής στήριξης σε ευάλωτα νοικοκυριά που επιθυμούν να ανακαινίσουν τα κτίριά τους.

3.   Τα κράτη μέλη μπορούν να επιτρέψουν τη σύνταξη και την έκδοση του διαβατηρίου ανακαίνισης ταυτόχρονα με το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης.

4.   Το διαβατήριο ανακαίνισης εκδίδεται, σε ψηφιακή μορφή κατάλληλη για εκτύπωση, από ειδικευμένο ή πιστοποιημένο εμπειρογνώμονα, ύστερα από επιτόπια επίσκεψη.

5.   Κατά την έκδοση του διαβατηρίου ανακαίνισης, προσφέρεται στον ιδιοκτήτη του κτιρίου συζήτηση με τον εμπειρογνώμονα που αναφέρεται στην παράγραφο 4, ώστε να μπορέσει ο εμπειρογνώμονας να εξηγήσει στον ιδιοκτήτη του κτιρίου τα βέλτιστα βήματα για τη μετατροπή του κτιρίου σε κτίριο μηδενικών εκπομπών πολύ πριν από το 2050.

6.   Τα κράτη μέλη προσπαθούν να παρέχουν ειδικό ψηφιακό εργαλείο για την προετοιμασία και, κατά περίπτωση, την επικαιροποίηση του διαβατηρίου ανακαίνισης. Τα κράτη μέλη μπορούν να αναπτύξουν συμπληρωματικό εργαλείο που θα επιτρέπει στους ιδιοκτήτες και τους διαχειριστές κτιρίων να δημιουργούν μοντέλο απλουστευμένου διαβατηρίου ανακαίνισης και να το επικαιροποιούν μόλις ανακαινιστεί ή αντικατασταθεί δομικό του στοιχείο.

7.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι το διαβατήριο ανακαίνισης μπορεί να αναφορτωθεί στην εθνική βάση δεδομένων για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων που δημιουργείται σύμφωνα με το άρθρο 22.

8.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι το διαβατήριο ανακαίνισης αποθηκεύεται στο ψηφιακό ημερολόγιο κτιρίων ή είναι προσβάσιμο κατά περίπτωση, μέσω του ψηφιακού ημερολογίου κτιρίων.

1.   Τα κράτη μέλη θεσπίζουν, προκειμένου να βελτιστοποιηθεί η χρήση ενέργειας των τεχνικών συστημάτων κτιρίων, συστημικές απαιτήσεις με χρήση τεχνολογιών εξοικονόμησης ενέργειας όσον αφορά τη συνολική ενεργειακή απόδοση, την ορθή εγκατάσταση, τη σωστή διαστασιολόγηση, ρύθμιση και έλεγχο και, κατά περίπτωση, υδρονική εξισορρόπηση των τεχνικών συστημάτων κτιρίων που εγκαθίστανται σε νέα ή υφιστάμενα κτίρια. Κατά τον καθορισμό των απαιτήσεων, τα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη τις συνθήκες σχεδιασμού και τις τυπικές ή μέσες συνθήκες λειτουργίας.

Οι απαιτήσεις όσον αφορά τα συστήματα καθορίζονται για τα νέα, και για την αντικατάσταση και την αναβάθμιση των υφιστάμενων τεχνικών συστημάτων κτιρίων και εφαρμόζονται στον βαθμό που είναι τεχνικά, λειτουργικά και οικονομικά εφικτό.

Τα κράτη μέλη μπορούν να καθορίζουν απαιτήσεις σχετικά με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ή τον τύπο του καυσίμου που χρησιμοποιείται από τις μονάδες παραγωγής θερμότητας, ή με το ελάχιστο μερίδιο ανανεώσιμης ενέργειας που χρησιμοποιείται για θέρμανση σε επίπεδο κτιρίου, υπό την προϋπόθεση ότι οι απαιτήσεις αυτές δεν συνιστούν αδικαιολόγητο φραγμό στην αγορά.

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι απαιτήσεις που καθορίζουν για τα τεχνικά συστήματα κτιρίων επιτυγχάνουν τουλάχιστον τα πλέον πρόσφατα βέλτιστα από πλευράς κόστους επίπεδα.

2.   Τα κράτη μέλη μπορούν να καθορίζουν ειδικές συστημικές απαιτήσεις για τα τεχνικά συστήματα κτιρίων προκειμένου να διευκολύνουν την αποτελεσματική εγκατάσταση και λειτουργία συστημάτων θέρμανσης χαμηλής θερμοκρασίας σε νέα ή ανακαινιζόμενα κτίρια.

3.   Τα κράτη μέλη απαιτούν από τα νέα κτίρια, εφόσον αυτό είναι τεχνικά και οικονομικά εφικτό, να είναι εξοπλισμένα με συσκευές αυτορρύθμισης για την αυτόνομη ρύθμιση της θερμοκρασίας σε κάθε δωμάτιο ή, όπου αυτό δικαιολογείται, σε καθορισμένη θερμαινόμενη ή ψυχόμενη ζώνη της κτιριακής μονάδας και, κατά περίπτωση, με υδρονική εξισορρόπηση. Η εγκατάσταση τέτοιων συστημάτων αυτορρύθμισης και, κατά περίπτωση, υδρονικής εξισορρόπησης σε υφιστάμενα κτίρια απαιτείται κατά την αντικατάσταση των μονάδων παραγωγής θερμότητας ή των μονάδων παραγωγής ψύξης, όπου αυτό είναι τεχνικά και οικονομικά εφικτό.

4.   Τα κράτη μέλη καθορίζουν απαιτήσεις για την εφαρμογή κατάλληλων προτύπων ποιότητας του περιβάλλοντος εσωτερικών χώρων στα κτίρια, προκειμένου να διατηρούνται υγιεινές κλιματικές συνθήκες εσωτερικών χώρων.

5.   Τα κράτη μέλη απαιτούν τον εξοπλισμό των μη οικιστικών κτιρίων μηδενικών εκπομπών με συσκευές μέτρησης και ελέγχου για την παρακολούθηση και τη ρύθμιση της ποιότητας του αέρα εσωτερικών χώρων. Στα υφιστάμενα μη οικιστικά κτίρια, η εγκατάσταση τέτοιων συσκευών απαιτείται, εφόσον αυτό είναι τεχνικά και οικονομικά εφικτό, όταν ένα κτίριο υφίσταται ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας. Τα κράτη μέλη μπορούν να απαιτούν την εγκατάσταση τέτοιων συσκευών σε κτίρια κατοικιών.

6.   Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε, όταν εγκαθίσταται ένα τεχνικό σύστημα κτιρίου, να αξιολογείται η συνολική ενεργειακή απόδοση του μεταβληθέντος τμήματος και, όπου ενδείκνυται, του συνολικού συστήματος. Τα αποτελέσματα τεκμηριώνονται και διαβιβάζονται στον ιδιοκτήτη του κτιρίου, ώστε να παραμένουν διαθέσιμα και να μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επαλήθευση της συμμόρφωσης με τις ελάχιστες απαιτήσεις που καθορίζονται σύμφωνα με την παράγραφο 1 και για την έκδοση πιστοποιητικών ενεργειακής απόδοσης

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα ώστε να εξασφαλισθεί ότι η ενεργειακή απόδοση των τεχνικών συστημάτων κτιρίων βελτιστοποιείται όταν μετασκευάζεται ή αντικαθίσταται ένα τεχνικό σύστημα κτιρίου.

Τα κράτη μέλη προωθούν την αποθήκευση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στα κτίρια.

Τα κράτη μέλη μπορούν να παρέχουν νέα κίνητρα και χρηματοδότηση για να ενθαρρύνουν τη μετάβαση από τα συστήματα θέρμανσης και τα συστήματα ψύξης που λειτουργούν με ορυκτά καύσιμα σε συστήματα θέρμανσης ή συστήματα ψύξης που δεν βασίζονται σε ορυκτά καύσιμα.

7.   Τα κράτη μέλη επιδιώκουν να αντικαταστήσουν τους αυτόνομους λέβητες που λειτουργούν με ορυκτά καύσιμα σε υφιστάμενα κτίρια, σύμφωνα με τα εθνικά σχέδια σταδιακής κατάργησης για λέβητες ορυκτών καυσίμων.

8.   Η Επιτροπή εκδίδει κατευθυντήριες γραμμές για τον προσδιορισμό των λεβήτων ορυκτών καυσίμων.

9.   Τα κράτη μέλη καθορίζουν τις απαιτήσεις προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι, εφόσον είναι τεχνικά και οικονομικά εφικτό, τα μη προοριζόμενα για κατοικία κτίρια είναι εξοπλισμένα με συστήματα αυτοματισμού και ελέγχου κτιρίων, ως εξής:

10.   Τα συστήματα αυτοματισμού και ελέγχου κτιρίων επιτρέπουν:

11.   Τα κράτη μέλη καθορίζουν απαιτήσεις προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι, όπου είναι τεχνικά, οικονομικά και λειτουργικά εφικτό, από τις 29 Μαΐου 2026 τα νέα προοριζόμενα για κατοικία κτίρια και τα προοριζόμενα για κατοικία κτίρια που υφίστανται ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας είναι εξοπλισμένα με τα εξής:

Τα κράτη μέλη μπορούν να εξαιρούν τις μονοκατοικίες που υφίστανται ανακαινίσεις μεγάλης κλίμακας από τις απαιτήσεις της παρούσας παραγράφου, όταν η δαπάνη εγκατάστασης υπερβαίνει τα οφέλη.

12.   Τα κράτη μέλη καθορίζουν τις απαιτήσεις προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι, εφόσον είναι τεχνικά και οικονομικά εφικτό, τα μη προοριζόμενα για κατοικία κτίρια με συστήματα θέρμανσης, συστήματα κλιματισμού, συστήματα συνδυασμού θέρμανσης και εξαερισμού χώρου, ή συστήματα συνδυασμού κλιματισμού και εξαερισμού ωφέλιμης ονομαστικής ισχύος

Τα αυτόματα συστήματα ελέγχου φωτισμού πρέπει να είναι κατάλληλα ρυθμισμένα ανά ζώνη και ικανά να ανιχνεύουν την παρουσία στον χώρο.

1.   Όσον αφορά τα νέα μη προοριζόμενα για κατοικία κτίρια με περισσότερους από πέντε χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων καθώς και τα μη προοριζόμενα για κατοικία κτίρια που υφίστανται ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας με περισσότερους από πέντε χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων, τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν:

Το πρώτο εδάφιο εφαρμόζεται όπου:

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι διαστάσεις της προκαλωδίωσης και της καλωδίωσης που αναφέρονται στο στοιχείο β) του πρώτου εδαφίου καθιστούν δυνατή την ταυτόχρονη και αποδοτική χρήση του απαιτούμενου αριθμού σημείων επαναφόρτισης και υποστηρίζουν, κατά περίπτωση, την εγκατάσταση συστήματος διαχείρισης φορτίου ή επαναφόρτισης, στον βαθμό που αυτό είναι τεχνικά και οικονομικά εφικτό και δικαιολογημένο.

Κατά παρέκκλιση από το στοιχείο α) του πρώτου εδαφίου, για τα νέα κτίρια γραφείων και τα κτίρια γραφείων που υφίστανται ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας, με περισσότερες από πέντε θέσεις στάθμευσης, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν την εγκατάσταση τουλάχιστον ενός σημείου επαναφόρτισης ανά δύο θέσεις στάθμευσης.

2.   Για όλα τα κτίρια που δεν προορίζονται για κατοικία και διαθέτουν περισσότερες από 20 θέσεις στάθμευσης αυτοκινήτων, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν έως την 1η Ιανουαρίου 2027:

Για κτίρια που ανήκουν σε δημόσιους φορείς ή χρησιμοποιούνται από αυτούς, τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν την εγκατάσταση προκαλωδίωσης για τουλάχιστον 50 % των θέσεων στάθμευσης αυτοκινήτων έως την 1η Ιανουαρίου 2033.

Τα κράτη μέλη μπορούν να αναβάλουν την εφαρμογή της παρούσας απαίτησης έως την 1η Ιανουαρίου 2029 για όλα τα μη οικιστικά κτίρια που ανακαινίστηκαν κατά τη διετία πριν από τις 28 Μαΐου 2024 προς συμμόρφωση με τις εθνικές απαιτήσεις που καθορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 3 της οδηγίας 2010/31/ΕΕ.

3.   Τα κράτη μέλη μπορούν να προσαρμόζουν τις απαιτήσεις για τον αριθμό των θέσεων στάθμευσης ποδηλάτων σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 2 για συγκεκριμένες κατηγορίες μη οικιστικών κτιρίων, στα οποία δεν έχουν συνήθως πρόσβαση ποδήλατα.

4.   Όσον αφορά τα νέα κτίρια κατοικιών με περισσότερους από τρεις χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων, καθώς και τα κτίρια κατοικιών που υφίστανται ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας, με περισσότερους από τρεις χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων, τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν:

Όσον αφορά τα νέα οικιστικά κτίρια με περισσότερους από τρεις χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων, τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν επίσης την εγκατάσταση τουλάχιστον ενός σημείου επαναφόρτισης.

Το πρώτο και το δεύτερο εδάφιο εφαρμόζονται όπου:

Κατά παρέκκλιση από το πρώτο εδάφιο, τα κράτη μέλη μπορούν, με την επιφύλαξη αξιολόγησης από τις τοπικές αρχές και λαμβάνοντας υπόψη τα τοπικά χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένων των δημογραφικών, γεωγραφικών και κλιματικών συνθηκών, να προσαρμόζουν τις απαιτήσεις για τον αριθμό των θέσεων στάθμευσης ποδηλάτων.

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι διαστάσεις της προκαλωδίωσης που αναφέρεται στο στοιχείο α) του πρώτου εδαφίου καθιστούν δυνατή την ταυτόχρονη χρήση των σημείων επαναφόρτισης σε όλες τις θέσεις στάθμευσης. Όταν, σε περίπτωση ανακαίνισης μεγάλης κλίμακας, δεν είναι εφικτή η εξασφάλιση δύο θέσεων στάθμευσης ποδηλάτων για κάθε οικιστική κτιριακή μονάδα, τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν κατάλληλο αριθμό θέσεων στάθμευσης ποδηλάτων.

5.   Τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν να μην εφαρμόσουν τις παραγράφους 1, 2 και 4 του παρόντος άρθρου σε συγκεκριμένες κατηγορίες κτιρίων όταν:

6.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι τα σημεία επαναφόρτισης που αναφέρονται στις παραγράφους 1, 2 και 4 του παρόντος άρθρου παρέχουν τη δυνατότητα έξυπνης επαναφόρτισης και, κατά περίπτωση αμφίδρομης επαναφόρτισης, και ότι λειτουργούν βάσει κοινόχρηστων πρωτοκόλλων επικοινωνίας και προτύπων που δεν εισάγουν διακρίσεις, με διαλειτουργικό τρόπο και σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα και τις κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφοι 2 και 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2023/1804.

7.   Τα κράτη μέλη ενθαρρύνουν τους διαχειριστές μη προσβάσιμων στο κοινό σημείων επαναφόρτισης να τα διαχειρίζονται σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΕ) 2023/1804, κατά περίπτωση.

8.   Τα κράτη μέλη προβλέπουν μέτρα για την απλοποίηση, τον εξορθολογισμό και την επιτάχυνση της διαδικασίας εγκατάστασης σημείων επαναφόρτισης σε νέα και υφιστάμενα κτίρια κατοικιών ή κτίρια για άλλες χρήσεις, ιδίως ενώσεων συνιδιοκτητών, και αίρουν ρυθμιστικά εμπόδια, μεταξύ άλλων με διαδικασίες έκδοσης αδειών και έγκρισης από δημόσιες αρχές, χωρίς να θίγεται η νομοθεσία περί ιδιοκτησίας και περί μισθώσεως των κρατών μελών. Τα κράτη μέλη αίρουν τους φραγμούς στην εγκατάσταση σημείων επαναφόρτισης σε κτίρια κατοικιών με χώρους στάθμευσης, ιδίως την ανάγκη εξασφάλισης της συγκατάθεσης του ιδιοκτήτη ή των συνιδιοκτητών για ιδιωτικό σημείο επαναφόρτισης ιδίας χρήσης. Το αίτημα ενοικιαστών ή συνιδιοκτητών να τους επιτραπεί να εγκαταστήσουν υποδομή επαναφόρτισης σε χώρο στάθμευσης μπορεί να μη γίνει δεκτό μόνον εάν συντρέχουν σοβαροί και νόμιμοι λόγοι.

Με την επιφύλαξη της νομοθεσίας τους περί ιδιοκτησίας και περί μισθώσεως, τα κράτη μέλη αξιολογούν τους διοικητικούς φραγμούς όσον αφορά την υποβολή αίτησης για την εγκατάσταση σημείου επαναφόρτισης σε κτίριο με πολλαπλές οικιστικές κτιριακές μονάδες σε ένωση ενοικιαστών ή συνιδιοκτητών.

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν τη διαθεσιμότητα τεχνικής βοήθειας για ιδιοκτήτες και ενοικιαστές κτιρίων οι οποίοι επιθυμούν να εγκαταστήσουν σημεία επαναφόρτισης και θέσεις στάθμευσης ποδηλάτων.

Όσον αφορά τα οικιστικά κτίρια, τα κράτη μέλη εξετάζουν το ενδεχόμενο θέσπισης καθεστώτων στήριξης για την εγκατάσταση σημείων επαναφόρτισης, την προκαλωδίωση ή την καλωδίωση χώρων στάθμευσης σύμφωνα με τον αριθμό των ελαφρών επαγγελματικών ηλεκτρικών οχημάτων με συσσωρευτή που έχουν ταξινομηθεί στην επικράτειά τους.

9.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν τη συνοχή μεταξύ των πολιτικών για τα κτίρια, των τομέων της ενεργού και πράσινης κινητικότητας, του κλίματος, της ενέργειας, της βιοποικιλότητας και του πολεοδομικού σχεδιασμού.

10.   Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025, η Επιτροπή δημοσιεύει κατευθυντήριες γραμμές για την πυρασφάλεια στους χώρους στάθμευσης.

1.   Η Επιτροπή εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 32 για τη συμπλήρωση της παρούσας οδηγίας σχετικά με προαιρετικό κοινό σύστημα της Ένωσης για την αξιολόγηση της ευφυούς ετοιμότητας των κτιρίων. Η αξιολόγηση βασίζεται σε εκτίμηση του κτιρίου ή της κτιριακής μονάδας όσον αφορά την ικανότητα προσαρμογής της λειτουργίας τους στις ανάγκες των ενοίκων, ιδίως όσον αφορά την ποιότητα του περιβάλλοντος εσωτερικών χώρων, και στις ανάγκες του δικτύου, και τη δυνατότητα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου ή της κτιριακής μονάδας και των συνολικών επιδόσεων.

Σύμφωνα με το παράρτημα IV, το προαιρετικό κοινό σύστημα της Ένωσης για την αξιολόγηση της ευφυούς ετοιμότητας των κτιρίων καθορίζει:

2.   Έως τις 30 Ιουνίου 2026, η Επιτροπή υποβάλλει, έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τη δοκιμή και την εφαρμογή του δείκτη ευφυούς ετοιμότητας, με βάση τα διαθέσιμα αποτελέσματα των εθνικών φάσεων δοκιμών και άλλων σχετικών έργων.

Λαμβανομένων υπόψη των συμπερασμάτων της εν λόγω έκθεσης, η Επιτροπή εκδίδει, έως τις 30 Ιουνίου 2027, κατ’ εξουσιοδότηση πράξη σύμφωνα με το άρθρο 32, με την οποία συμπληρώνεται η παρούσα οδηγία και απαιτείται η εφαρμογή του κοινού συστήματος της Ένωσης για την αξιολόγηση της ευφυούς ετοιμότητας των κτιρίων, σύμφωνα με το παράρτημα IV, σε μη προοριζόμενα για κατοικία κτίρια με συστήματα θέρμανσης, συστήματα κλιματισμού, συστήματα συνδυασμού θέρμανσης και εξαερισμού, ή συστήματα συνδυασμού κλιματισμού και εξαερισμού χώρου ωφέλιμης ονομαστικής ισχύος άνω των 290 kW.

3.   Η Επιτροπή, αφού συμβουλευθεί τα ενδιαφερόμενα μέρη, εκδίδει εκτελεστική πράξη διευκρινίζοντας τις τεχνικές λεπτομέρειες για την αποτελεσματική υλοποίηση του συστήματος που αναφέρεται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, συμπεριλαμβανομένου χρονοδιαγράμματος για μη δεσμευτική δοκιμαστική εφαρμογή σε εθνικό επίπεδο, και αποσαφηνίζει τη συμπληρωματική σχέση του συστήματος προς τα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης που αναφέρονται στο άρθρο 19.

Η εν λόγω εκτελεστική πράξη εκδίδεται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που προβλέπεται στο άρθρο 33 παράγραφος 3.

4.   Υπό την προϋπόθεση ότι η Επιτροπή έχει εκδώσει την κατ’ εξουσιοδότηση πράξη που αναφέρεται στην παράγραφο 2, εκδίδει, έως τις 30 Ιουνίου 2027, εκτελεστική πράξη στην οποία διευκρινίζονται οι τεχνικές λεπτομέρειες για την αποτελεσματική υλοποίηση της εφαρμογής του καθεστώτος που αναφέρεται στην παράγραφο 2 σε μη προοριζόμενα για κατοικία κτίρια με συστήματα θέρμανσης, συστήματα κλιματισμού, συστήματα συνδυασμού θέρμανσης και εξαερισμού, ή συστήματα συνδυασμού κλιματισμού και εξαερισμού χώρου ωφέλιμης ονομαστικής ισχύος άνω των 290 kW.

Η εν λόγω εκτελεστική πράξη εκδίδεται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που προβλέπεται στο άρθρο 33 παράγραφος 3.

1.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι ιδιοκτήτες, οι ενοικιαστές και οι διαχειριστές κτιρίων μπορούν να έχουν άμεση πρόσβαση στα οικεία δεδομένα των συστημάτων κτιρίων. Με τη συγκατάθεσή τους παρέχεται πρόσβαση στα δεδομένα αυτά σε τρίτους ή τα δεδομένα διατίθενται σε τρίτους, με την επιφύλαξη των υφιστάμενων εφαρμοστέων κανόνων και συμφωνιών. Τα κράτη μέλη διευκολύνουν την πλήρη διαλειτουργικότητα των υπηρεσιών και της ανταλλαγής δεδομένων εντός της Ένωσης σύμφωνα με την παράγραφο 5.

Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, τα δεδομένα των συστημάτων κτιρίων περιλαμβάνουν τουλάχιστον όλα τα άμεσα διαθέσιμα δεδομένα που σχετίζονται με την ενεργειακή απόδοση των δομικών στοιχείων, την ενεργειακή απόδοση των υπηρεσιών κτιρίων, την προβλεπόμενη διάρκεια ζωής των συστημάτων θέρμανσης, κατά περίπτωση, τα συστήματα αυτοματισμού και ελέγχου κτιρίων, τους μετρητές, τις συσκευές μέτρησης και ελέγχου και τα σημεία επαναφόρτισης για την ηλεκτροκίνηση, και συνδέονται, εάν υπάρχει, με το ψηφιακό ημερολόγιο κτιρίων.

2.   Κατά τη θέσπιση των κανόνων που αφορούν τη διαχείριση και την ανταλλαγή δεδομένων, λαμβανομένων υπόψη των διεθνών προτύπων και μορφοτύπων διαχείρισης για την ανταλλαγή δεδομένων, τα κράτη μέλη, ή όταν το κράτος μέλος έχει προβλέψει σχετικά, οι ορισθείσες αρμόδιες αρχές συμμορφώνονται με το εφαρμοστέο ενωσιακό δίκαιο. Οι κανόνες σχετικά με την πρόσβαση και με τυχόν τέλη δεν αποτελούν εμπόδιο ούτε εισάγουν διακρίσεις για τρίτους όσον αφορά την πρόσβαση στα δεδομένα των συστημάτων κτιρίων.

3.   Δεν επιβάλλονται πρόσθετα τέλη στον ιδιοκτήτη, τον ενοικιαστή ή τον διαχειριστή του κτιρίου για την πρόσβαση στα δεδομένα του ή για αίτημα διάθεσης των δεδομένων του σε τρίτο, με την επιφύλαξη των υφιστάμενων εφαρμοστέων κανόνων και συμφωνιών. Τα κράτη μέλη είναι υπεύθυνα για τον καθορισμό των σχετικών τελών για την πρόσβαση σε δεδομένα από άλλα επιλέξιμα μέρη, όπως χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, φορείς συγκέντρωσης, προμηθευτές ενέργειας, πάροχοι ενεργειακών υπηρεσιών και εθνικές στατιστικές υπηρεσίες ή άλλες εθνικές αρχές αρμόδιες για την ανάπτυξη, την παραγωγή και τη διάδοση ευρωπαϊκών στατιστικών. Τα κράτη μέλη ή, κατά περίπτωση, οι ορισθείσες αρμόδιες αρχές διασφαλίζουν ότι τα τέλη που επιβάλλονται από ρυθμιζόμενες οντότητες οι οποίες παρέχουν υπηρεσίες δεδομένων είναι εύλογα και δεόντως αιτιολογημένα. Τα κράτη μέλη παρέχουν κίνητρα για την ανταλλαγή των σχετικών δεδομένων των συστημάτων κτιρίων.

4.   Οι κανόνες για την πρόσβαση σε δεδομένα και την αποθήκευση δεδομένων για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας συμμορφώνονται με το σχετικό δίκαιο της Ένωσης. Κάθε επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στο πλαίσιο της παρούσας οδηγίας πραγματοποιείται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (30).

5.   Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025, η Επιτροπή εκδίδει εκτελεστικές πράξεις στις οποίες περιγράφονται λεπτομερώς οι απαιτήσεις διαλειτουργικότητας και οι αμερόληπτες και διαφανείς διαδικασίες πρόσβασης στα δεδομένα.

Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη συμβουλευτική διαδικασία στην οποία παραπέμπει το άρθρο 33 παράγραφος 2.

Η Επιτροπή εκδίδει στρατηγική διαβουλεύσεων, η οποία καθορίζει τους στόχους των διαβουλεύσεων, τα ενδιαφερόμενα μέρη στα οποία αυτές απευθύνονται και τις δραστηριότητες διαβούλευσης για την κατάρτιση των εκτελεστικών πράξεων.

1.   Τα κράτη μέλη παρέχουν κατάλληλη χρηματοδότηση, μέτρα στήριξης και άλλα μέσα που επιτρέπουν την αντιμετώπιση των φραγμών της αγοράς με σκοπό την υλοποίηση των αναγκαίων επενδύσεων που εντοπίζονται στο οικείο εθνικό σχέδιο ανακαίνισης κτιρίων για τη μετατροπή του κτιριακού δυναμικού τους σε κτίρια μηδενικών εκπομπών έως το 2050.

2.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι είναι απλές και εξορθολογισμένες οι διαδικασίες υποβολής αιτήσεων και οι διαδικασίες για τη χορήγηση δημόσιας χρηματοδότησης, προκειμένου να διευκολυνθεί η πρόσβαση στη χρηματοδότηση, ιδίως για τα νοικοκυριά.

3.   Τα κράτη μέλη αξιολογούν και, κατά περίπτωση, αντιμετωπίζουν τους φραγμούς που σχετίζονται με το αρχικό κόστος των ανακαινίσεων.

4.   Κατά τον σχεδιασμό καθεστώτων χρηματοδοτικής στήριξης για την ανακαίνιση κτιρίων, τα κράτη μέλη εξετάζουν το ενδεχόμενο χρήσης παραμέτρων που βασίζονται στο εισόδημα.

Τα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιούν τα εθνικά ταμεία ενεργειακής απόδοσης, όταν τα εν λόγω κονδύλια έχουν συσταθεί σύμφωνα με το άρθρο 30 της οδηγίας (ΕΕ) 2023/1791, για τη χρηματοδότηση ειδικών καθεστώτων και προγραμμάτων για ανακαινίσεις ενεργειακής απόδοσης.

5.   Τα κράτη μέλη λαμβάνουν κατάλληλα κανονιστικά μέτρα για την άρση των μη οικονομικών φραγμών στην ανακαίνιση κτιρίων. Όσον αφορά τα κτίρια με περισσότερες από μία κτιριακές μονάδες, τα μέτρα αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν την κατάργηση των απαιτήσεων ομοφωνίας στις δομές συνιδιοκτησίας ή την παροχή της δυνατότητας στις δομές συνιδιοκτησίας να είναι οι άμεσοι αποδέκτες χρηματοδοτικής στήριξης.

6.   Τα κράτη μέλη προβαίνουν στην οικονομικά αποδοτικότερη χρήση της εθνικής χρηματοδότησης και της χρηματοδότησης που προβλέπεται σε επίπεδο Ένωσης, ιδίως του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα, των ταμείων συνοχής, του InvestEU, των εσόδων από πλειστηριασμούς στο πλαίσιο της εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής σύμφωνα με την οδηγία 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (31) και άλλων δημόσιων πηγών χρηματοδότησης. Οι εν λόγω πηγές χρηματοδότησης αναπτύσσονται σύμφωνα με την πορεία προς την επίτευξη κτιριακού αποθέματος μηδενικών εκπομπών έως το 2050.

7.   Προκειμένου να στηρίξουν την κινητοποίηση επενδύσεων, τα κράτη μέλη προωθούν την αποτελεσματική ανάπτυξη και χρήση κατάλληλης χρηματοδότησης και κατάλληλων χρηματοδοτικών εργαλείων, όπως δάνεια ενεργειακής απόδοσης και ενυπόθηκα δάνεια για την ανακαίνιση κτιρίων, συμβάσεις ενεργειακής απόδοσης, χρηματοδοτικά συστήματα αποπληρωμής μέσω της εξοικονομούμενης ενέργειας, φορολογικά κίνητρα, για παράδειγμα μειωμένοι φορολογικοί συντελεστές για εργασίες και υλικά ανακαίνισης, προγράμματα χρηματοδότησης με αποπληρωμή μέσω φόρου, προγράμματα χρηματοδότησης με αποπληρωμή μέσω λογαριασμού, ταμεία εγγυήσεων, ταμεία με στόχο τις ριζικές ανακαινίσεις, ταμεία με στόχο ανακαινίσεις με σημαντικό ελάχιστο όριο στοχευόμενης εξοικονόμησης ενέργειας και πρότυπα χαρτοφυλακίου ενυπόθηκων δανείων. Προσανατολίζουν τις επενδύσεις προς ένα ενεργειακά αποδοτικό δημόσιο κτιριακό δυναμικό, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της Στατιστικής Υπηρεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Eurostat) σχετικά με την καταγραφή των συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης στους κρατικούς λογαριασμούς.

Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να προωθούν και να απλουστεύουν τη χρήση συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

8.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι πληροφορίες σχετικά με τη διαθέσιμη χρηματοδότηση και τα οικονομικά εργαλεία είναι διαθέσιμες στο κοινό με εύκολα προσιτό και διαφανή τρόπο, μεταξύ άλλων με ψηφιακά μέσα.

9.   Η κατάλληλη χρηματοδότηση και τα κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία μπορούν να περιλαμβάνουν δάνεια ανακαίνισης ή ταμεία εγγυήσεων για ανακαινίσεις που αποσκοπούν στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κτιρίων, μεταξύ άλλων σε συνδυασμό με σχετικά προγράμματα της Ένωσης, κατά περίπτωση.

10.   Έως τις 29 Μαΐου 2025, η Επιτροπή εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξη σύμφωνα με το άρθρο 32 για τη συμπλήρωση της παρούσας οδηγίας, μέσω της θέσπισης ενός ολοκληρωμένου πλαισίου χαρτοφυλακίου που θα χρησιμοποιείται οικειοθελώς από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και το οποίο θα στηρίζει τους δανειστές στη στόχευση και την αύξηση των όγκων δανειοδότησης που παρέχονται σε εφαρμογή των φιλόδοξων στόχων της Ένωσης για απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, καθώς και των σχετικών ενεργειακών στόχων προκειμένου να ενθαρρυνθούν αποτελεσματικά τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να αυξήσουν τον όγκο δανειοδότησης που προβλέπεται για ανακαινίσεις που αποσκοπούν στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Οι δράσεις που ορίζονται στο ολοκληρωμένο πλαίσιο χαρτοφυλακίου καλύπτουν την αύξηση του όγκου δανειοδότησης για ενεργειακές ανακαινίσεις και περιλαμβάνουν προτεινόμενες διασφαλίσεις για την προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών μέσω λύσεων μεικτής χρηματοδότησης. Το πλαίσιο περιγράφει βέλτιστες πρακτικές ώστε να προτρέπονται οι δανειστές να εντοπίζουν τα κτίρια με τις χειρότερες επιδόσεις εντός των χαρτοφυλακίων τους και να ενεργούν αναλόγως.

11.   Τα κράτη μέλη διευκολύνουν την ομαδοποίηση των έργων ώστε να καθίσταται δυνατή η πρόσβαση των επενδυτών καθώς και η προσφορά συνδυαστικών λύσεων σε δυνητικούς πελάτες.

Τα κράτη μέλη θεσπίζουν μέτρα που προωθούν τα πιστοδοτικά προϊόντα ενεργειακής απόδοσης για ανακαινίσεις κτιρίων, όπως τα πράσινα ενυπόθηκα δάνεια και τα πράσινα δάνεια, εξασφαλισμένα και μη, και μεριμνούν ώστε να είναι διαθέσιμα ευρέως και χωρίς διακρίσεις από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και να είναι ορατά και προσβάσιμα στους καταναλωτές. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι τράπεζες και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και επενδυτές λαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με τις ευκαιρίες συμμετοχής στη χρηματοδότηση της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων.

12.   Τα κράτη μέλη λαμβάνουν μέτρα και προβλέπουν χρηματοδότηση για την προώθηση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης προκειμένου να διασφαλίσουν την ύπαρξη επαρκούς εργατικού δυναμικού με το κατάλληλο επίπεδο δεξιοτήτων που αντιστοιχεί στις ανάγκες του κτιριακού τομέα, ιδίως για ΜΜΕ συμπεριλαμβανομένων και πολύ μικρών επιχειρήσεων, κατά περίπτωση. Οι υπηρεσίες μίας στάσης που δημιουργούνται σύμφωνα με το άρθρο 18 μπορούν να διευκολύνουν την πρόσβαση στα εν λόγω μέτρα και την εν λόγω χρηματοδότηση.

13.   Η Επιτροπή, κατά περίπτωση και κατόπιν αιτήματος, παρέχει συνδρομή στα κράτη μέλη κατά την εκπόνηση εθνικών ή περιφερειακών προγραμμάτων χρηματοδοτικής στήριξης για την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, ιδίως όσων υφίστανται ήδη, μεταξύ άλλων με τη διευκόλυνση της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των αρμόδιων εθνικών ή περιφερειακών αρχών ή οργανισμών. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι τα εν λόγω προγράμματα αναπτύσσονται κατά τρόπο ώστε να είναι προσβάσιμα σε οργανώσεις με περιορισμένες διοικητικές, οικονομικές και οργανωτικές ικανότητες.

14.   Λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τα ευάλωτα νοικοκυριά, τα κράτη μέλη συνδέουν τα οικονομικά τους μέτρα για βελτιώσεις της ενεργειακής απόδοσης και μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά την ανακαίνιση κτιρίων με τις στοχευόμενες ή επιτυγχανόμενες εξοικονομήσεις ενέργειας και σχετικές βελτιώσεις, όπως προσδιορίζονται σύμφωνα με ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω κριτήρια:

15.   Από την 1η Ιανουαρίου 2025, τα κράτη μέλη δεν παρέχουν οικονομικά κίνητρα για την εγκατάσταση αυτόνομων λεβήτων που τροφοδοτούνται με ορυκτά καύσιμα, με εξαίρεση εκείνους που επιλέχθηκαν για επενδύσεις πριν από το 2025, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/241 το άρθρο 7 παράγραφος 1 στοιχείο η) σημείο i) τρίτη περίπτωση του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1058 και με το άρθρο 73 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (32).

16.   Τα κράτη μέλη παρέχουν κίνητρα για ριζική ανακαίνιση και σταδιακή ριζική ανακαίνιση μέσω μεγαλύτερης οικονομικής, φορολογικής, διοικητικής και τεχνικής υποστήριξης. Όταν δεν είναι τεχνικά ή οικονομικά εφικτή η μετατροπή ενός κτιρίου σε κτίριο μηδενικών εκπομπών, ανακαίνιση που οδηγεί σε μείωση της χρήσης πρωτογενούς ενέργειας κατά τουλάχιστον 60 % θεωρείται ότι είναι ριζική ανακαίνιση για τους σκοπούς της παρούσας παραγράφου. Τα κράτη μέλη παρέχουν κίνητρα για προγράμματα μεγάλου εύρους που καλύπτουν μεγάλο αριθμό κτιρίων, ιδίως τα κτίρια με τις χειρότερες επιδόσεις, όπως μέσω ολοκληρωμένων προγραμμάτων ανακαίνισης συνοικιών, και τα οποία οδηγούν σε συνολική μείωση κατά τουλάχιστον 30 % της χρήσης πρωτογενούς ενέργειας μέσω μεγαλύτερης οικονομικής, φορολογικής, διοικητικής και τεχνικής υποστήριξης, ανάλογα με το επίπεδο των επιδόσεων που επιτυγχάνεται.

17.   Με την επιφύλαξη των εθνικών οικονομικών και κοινωνικών πολιτικών τους και της οικείας νομοθεσίας περί ιδιοκτησίας, τα κράτη μέλη αναζητούν τρόπους επίλυσης του ζητήματος της έξωσης ευάλωτων νοικοκυριών που προκαλείται από δυσανάλογες αυξήσεις μισθωμάτων μετά την ενεργειακή ανακαίνιση του οικιστικού κτιρίου ή της κτιριακής μονάδας τους.

18.   Τα χρηματοδοτικά κίνητρα απευθύνονται κατά προτεραιότητα στα ευάλωτα νοικοκυριά, στα άτομα που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια και στα άτομα που ζουν σε κοινωνικές κατοικίες, σύμφωνα με το άρθρο 24 της οδηγίας (ΕΕ) 2023/1791.

19.   Κατά την παροχή χρηματοδοτικών κινήτρων σε ιδιοκτήτες κτιρίων ή κτιριακών μονάδων για την ανακαίνιση μισθωμένων κτιρίων ή κτιριακών μονάδων, τα κράτη μέλη αποσκοπούν σε χρηματοδοτικά κίνητρα που ωφελούν τόσο τους ιδιοκτήτες όσο και τους ενοικιαστές. Τα κράτη μέλη θεσπίζουν αποτελεσματικές διασφαλίσεις για την προστασία ιδίως των ευάλωτων νοικοκυριών, μεταξύ άλλων με την παροχή στήριξης των μισθωμάτων ή με την επιβολή ανώτατων ορίων στις αυξήσεις των μισθωμάτων, και μπορούν να παρέχουν κίνητρα για προγράμματα χρηματοδότησης που αντιμετωπίζουν το αρχικό κόστος των ανακαινίσεων, όπως προγράμματα με αποπληρωμή μέσω λογαριασμού, προγράμματα με αποπληρωμή μέσω της εξοικονομούμενης ενέργειας ή συμβάσεις ενεργειακής απόδοσης, όπως αναφέρεται στο σημείο 33 του άρθρου 2 και στο άρθρο 29 της οδηγίας (ΕΕ) 2023/1791.

1.   Τα κράτη μέλη, σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές και, κατά περίπτωση, με ιδιωτικούς φορείς, διασφαλίζουν τη δημιουργία και τη λειτουργία εγκαταστάσεων τεχνικής βοήθειας, μεταξύ άλλων μέσω συμπεριληπτικών υπηρεσιών μίας στάσης για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, για όλους τους παράγοντες που εμπλέκονται στις ανακαινίσεις κτιρίων, μεταξύ άλλων, των ιδιοκτητών κατοικιών και των διοικητικών, χρηματοπιστωτικών και οικονομικών παραγόντων, όπως ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων των πολύ μικρών επιχειρήσεων.

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι διατίθενται εγκαταστάσεις τεχνικής βοήθειας σε ολόκληρη την επικράτειά τους με τη δημιουργία τουλάχιστον μίας υπηρεσίας μίας στάσης:

Τα κράτη μέλη μπορούν να ορίζουν τις υπηρεσίες μίας στάσης που δημιουργούνται δυνάμει του άρθρου 22 παράγραφος 3 σημείο α) της οδηγίας (ΕΕ) 2023/1791 ως υπηρεσίες μίας στάσης για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου.

Η Επιτροπή παρέχει κατευθυντήριες γραμμές για τη δημιουργία των εν λόγω υπηρεσιών μίας στάσης σύμφωνα με το άρθρο 22 παράγραφος 6 της οδηγίας (ΕΕ) 2023/1791.

2.   Οι εγκαταστάσεις τεχνικής βοήθειας που δημιουργούνται δυνάμει της παραγράφου 1:

3.   Οι υπηρεσίες μίας στάσης που δημιουργούνται δυνάμει της παραγράφου 1:

1.   Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για τη θέσπιση συστήματος πιστοποίησης της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων.

Το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης περιλαμβάνει την ενεργειακή απόδοση του κτιρίου, που εκφράζεται με αριθμητικό δείκτη χρήσης πρωτογενούς ενέργειας σε kWh/(m2.y), και τιμές αναφοράς, όπως ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης, ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης, απαιτήσεις σχετικά με τα κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας και απαιτήσεις σχετικά με τα κτίρια μηδενικών εκπομπών, ώστε να επιτρέπει στους ιδιοκτήτες ή τους ενοικιαστές του κτιρίου ή της κτιριακής μονάδας να συγκρίνουν και να αξιολογούν την ενεργειακή απόδοσή του.

2.   Έως τις 29 Μαΐου 2026 το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης συμμορφώνεται με το υπόδειγμα του παραρτήματος V. Προσδιορίζει την κατηγορία ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου, σε κλειστή κλίμακα, με τη χρήση μόνο των γραμμάτων από το A έως το Η. Το γράμμα Α αντιστοιχεί σε κτίρια μηδενικών εκπομπών, και το γράμμα Η αντιστοιχεί στα κτίρια με τις χειρότερες επιδόσεις του εθνικού κτιριακού δυναμικού κατά τον χρόνο εισαγωγής της κλίμακας. Τα κράτη μέλη τα οποία, κατά τις 29 Μαΐου 2026, χαρακτηρίζουν ήδη τα κτίρια μηδενικών εκπομπών ως «A0» μπορούν να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν τον εν λόγω χαρακτηρισμό αντί της κατηγορίας Α. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι στις υπόλοιπες κατηγορίες (Β έως Z ή, όπου χρησιμοποιείται το Α0, Α έως Ζ) υπάρχει κατάλληλη κατανομή των δεικτών ενεργειακής απόδοσης μεταξύ των κατηγοριών ενεργειακής απόδοσης.

Τα κράτη μέλη μπορούν να ορίσουν κατηγορία ενεργειακής απόδοσης A+ που αντιστοιχεί σε κτίρια με μέγιστο κατώτατο όριο ενεργειακής ζήτησης τουλάχιστον κατά 20 % χαμηλότερο από το μέγιστο όριο για τα κτίρια μηδενικών εκπομπών, και τα οποία παράγουν επιτόπου περισσότερη ανανεώσιμη ενέργεια σε ετήσια βάση από τη συνολική τους ετήσια ζήτηση πρωτογενούς ενέργειας. Για υφιστάμενα κτίρια που ανακαινίζονται ώστε να πληρούν τα κριτήρια της κατηγορίας Α +, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι το ΔΥΠ καθ’ όλο τον κύκλο ζωής υπολογίζεται και δημοσιοποιείται μέσω του πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου.

Τα κράτη μέλη που έχουν αναπροσαρμόσει τις οικείες κατηγορίες ενεργειακής απόδοσης την 1η Ιανουαρίου 2019 ή μετέπειτα και πριν από τις 28 Μαΐου 2024 μπορούν να αναβάλουν την αναπροσαρμογή των κατηγοριών ενεργειακής απόδοσης έως την 31η Δεκεμβρίου 2029.

3.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν κοινή οπτική ταυτότητα για τα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης στην επικράτειά τους.

4.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν την ποιότητα, την αξιοπιστία και την οικονομική προσιτότητα των πιστοποιητικών ενεργειακής απόδοσης.

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν μέτρα για να διασφαλίσουν ότι τα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης είναι οικονομικά προσιτά, εξετάζουν δε το ενδεχόμενο παροχής χρηματοδοτικής στήριξης στα ευάλωτα νοικοκυριά.

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι τα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 20 παράγραφος 1 και από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες βάσει επιτόπιας επίσκεψης, η οποία μπορεί να διενεργηθεί, κατά περίπτωση, με διαδικτυακά μέσα με οπτικούς ελέγχους. Τα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης είναι σαφή και ευανάγνωστα, διατίθενται σε μηχαναγνώσιμο μορφότυπο και σύμφωνα με το υπόδειγμα του παραρτήματος V.

5.   Το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης περιλαμβάνει συστάσεις για την οικονομικά συμφέρουσα βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και τη μείωση των λειτουργικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και τη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος εσωτερικών χώρων του κτιρίου ή της κτιριακής μονάδας, εκτός εάν το κτίριο ή η κτιριακή μονάδα πληροί ήδη τουλάχιστον τα κριτήρια της κατηγορίας ενεργειακής απόδοσης Α.

Οι συστάσεις που περιλαμβάνει το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης καλύπτουν τα εξής:

6.   Όταν τα κράτη μέλη επιλέγουν προβλέπουν τη σύνταξη και έκδοση διαβατηρίου ανακαίνισης από κοινού με το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης σύμφωνα με το άρθρο 12 παράγραφος 3, το διαβατήριο ανακαίνισης αντικαθιστά τις συστάσεις σύμφωνα με την παράγραφο 5 του παρόντος άρθρου.

7.   Οι συστάσεις που περιλαμβάνει το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης είναι τεχνικά υλοποιήσιμες για το συγκεκριμένο κτίριο και παρέχουν εκτίμηση όσον αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας και τη μείωση των λειτουργικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Οι συστάσεις αυτές μπορούν να οδηγήσουν σε εκτίμηση όσον αφορά το φάσμα των περιόδων αποπληρωμής ή της σχέσης κόστους-οφέλους για ολόκληρο τον οικονομικό κύκλο ζωής του και πληροφορίες σχετικά με τα διαθέσιμα οικονομικά κίνητρα, τη διοικητική και τεχνική βοήθεια, καθώς και οικονομικά οφέλη, που συνδέονται ευρέως με την επίτευξη των τιμών αναφοράς.

8.   Οι συστάσεις περιλαμβάνουν αξιολόγηση του κατά πόσον τα συστήματα θέρμανσης, συστήματα εξαερισμού, συστήματα κλιματισμού και συστήματα παραγωγής ζεστού νερού για οικιακή χρήση μπορούν να προσαρμοστούν ώστε να λειτουργούν με αποδοτικότερες ρυθμίσεις θερμοκρασίας, όπως θερμαντικά σώματα χαμηλής θερμοκρασίας για συστήματα θέρμανσης με νερό, συμπεριλαμβανομένου του απαιτούμενου σχεδιασμού της παραγωγής θερμικής ισχύος και των απαιτήσεων θερμοκρασίας και ροής.

9.   Οι συστάσεις περιλαμβάνουν αξιολόγηση της εναπομένουσας διάρκειας ζωής του συστήματος θέρμανσης ή του συστήματος κλιματισμού. Κατά περίπτωση, οι συστάσεις υποδεικνύουν πιθανές εναλλακτικές λύσεις για την αντικατάσταση του συστήματος θέρμανσης ή του συστήματος κλιματισμού, σύμφωνα με τους κλιματικούς στόχους για το 2030 και το 2050, λαμβανομένων υπόψη των τοπικών συνθηκών και των συνθηκών που σχετίζονται με το σύστημα.

10.   Το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης παρέχει ένδειξη του κατά πόσο ο ιδιοκτήτης ή ο ενοικιαστής του κτιρίου ή της κτιριακής ενότητας μπορούν να λάβουν λεπτομερέστερες πληροφορίες, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη σχέση κόστους-απόδοσης, σχετικά με τις συστάσεις που περιλαμβάνει το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης. Η αξιολόγηση της σχέσης κόστους/οφέλους στηρίζεται σε σειρά τυπικών προϋποθέσεων όπως η εκτίμηση της εξοικονόμησης ενέργειας και των βασικών τιμών ενέργειας και η προκαταρκτική εκτίμηση του κόστους. Επιπλέον, περιέχει πληροφορίες σχετικά με τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την εφαρμογή των συστάσεων, τα στοιχεία επικοινωνίας των σχετικών υπηρεσιών μίας στάσης και, κατά περίπτωση, τις επιλογές χρηματοδοτικής στήριξης. Είναι επίσης δυνατόν να παρέχονται στον ιδιοκτήτη ή τον ενοικιαστή του κτιρίου ή της κτιριακής ενότητας άλλες πληροφορίες για συναφή θέματα όπως οι ενεργειακοί έλεγχοι ή τα κίνητρα χρηματοδοτικού ή άλλου χαρακτήρα και οι χρηματοδοτικές δυνατότητες, ή συμβουλές για τους τρόπους βελτίωσης της κλιματικής ανθεκτικότητας του κτιρίου.

11.   Η πιστοποίηση κτιριακών μονάδων μπορεί να βασίζεται στα εξής:

12.   Η πιστοποίηση για μονοκατοικίες μπορεί να στηρίζεται στην αξιολόγηση άλλου αντιπροσωπευτικού κτιρίου παρόμοιου σχεδίου και μεγέθους με παρόμοιο επίπεδο πραγματικής ενεργειακής απόδοσης, εφόσον ο εμπειρογνώμονας που εκδίδει το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης εγγυάται την εν λόγω αντιστοιχία.

13.   Η ισχύς του πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης δεν υπερβαίνει τα 10 έτη. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι όταν για ένα κτίριο έχει εκδοθεί πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης κάτω του επιπέδου Γ, οι ιδιοκτήτες κτιρίων καλούνται να προσέλθουν σε υπηρεσία μίας στάσης για να λάβουν συμβουλές ανακαίνισης, ανάλογα με το ποια ημερομηνία από τις ακόλουθες είναι προγενέστερη:

14.   Τα κράτη μέλη καθιστούν διαθέσιμες απλουστευμένες διαδικασίες για την επικαιροποίηση ενός πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης όταν αναβαθμίζονται μόνο μεμονωμένα στοιχεία μέσω ενιαίων ή αυτόνομων μέτρων.

Τα κράτη μέλη καθιστούν διαθέσιμες απλουστευμένες διαδικασίες για την επικαιροποίηση ενός πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης όταν εφαρμόζονται μέτρα που προσδιορίζονται σε διαβατήριο ανακαίνισης ή όταν χρησιμοποιούνται ψηφιακό δίδυμο κτιρίου, άλλες πιστοποιημένες μέθοδοι ή δεδομένα από πιστοποιημένα εργαλεία που καθορίζουν την ενεργειακή απόδοση ενός κτιρίου.

1.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι εκδίδεται ψηφιακό πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης:

Η απαίτηση έκδοσης πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης δεν ισχύει όταν υπάρχει έγκυρο πιστοποιητικό που έχει εκδοθεί σύμφωνα με την οδηγία 2010/31/ΕΕ ή σύμφωνα με την παρούσα οδηγία για το συγκεκριμένο κτίριο ή κτιριακή μονάδα.

Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι εκδίδεται, κατόπιν αιτήματος, έντυπη έκδοση του πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης.

2.   Τα κράτη μέλη απαιτούν, κατά την κατασκευή κτιρίων ή κτιριακών μονάδων, όταν έχουν υποστεί ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας, ή κατά την πώληση ή εκμίσθωσή τους ή κατά την ανανέωση των συμβάσεων μίσθωσης κτιρίων ή κτιριακών μονάδων, να επιδεικνύεται το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης στον υποψήφιο ενοικιαστή ή αγοραστή και να παραδίδεται στον αγοραστή ή ενοικιαστή.

3.   Κατά την πώληση ή εκμίσθωση κτιρίου πριν από την κατασκευή του ή την ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας, τα κράτη μέλη είναι δυνατόν να απαιτούν να παρέχει ο πωλητής εκτίμηση της μελλοντικής του ενεργειακής απόδοσης, κατά παρέκκλιση από τις παραγράφους 1 και 2· στην περίπτωση αυτή το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης εκδίδεται το αργότερο μόλις ολοκληρωθεί η κατασκευή του κτιρίου ή η ανακαίνισή του και αποτυπώνει την κατάσταση κατά την κατασκευή.

4.   Όταν διατίθενται προς πώληση ή προς εκμίσθωση κτίρια ή κτιριακές μονάδες, τα κράτη μέλη απαιτούν να διαθέτουν πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης και να δηλώνονται ο δείκτης ενεργειακής απόδοσης και η κατηγορία του πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου ή της κτιριακής μονάδας, κατά περίπτωση, σε διαφημίσεις εντός και εκτός διαδικτύου, συμπεριλαμβανομένων των ιστοτόπων των διαδικτυακών πυλών αναζήτησης ακινήτων.

Τα κράτη μέλη διενεργούν δειγματοληπτικούς ή άλλους ελέγχους για να διασφαλίσουν τη συμμόρφωση προς τις εν λόγω απαιτήσεις.

5.   Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται σύμφωνα με τους ισχύοντες εθνικούς κανόνες περί συγκυριότητας ή άλλων μορφών κοινής ιδιοκτησίας.

6.   Τα κράτη μέλη μπορούν να εξαιρούν από την εφαρμογή των παραγράφων 1, 2, 4 και 5 του παρόντος άρθρου τις κατηγορίες των κτιρίων που αναφέρονται στο άρθρο 5 παράγραφος 3 στοιχεία β), γ) και ε). Τα κράτη μέλη που επέλεξαν, έως τις 28 Μαΐου 2024, να εξαιρέσουν από τις υποχρεώσεις του παρόντος άρθρου κτίρια προοριζόμενα για κατοικία τα οποία χρησιμοποιούνται ή προβλέπεται να χρησιμοποιούνται είτε λιγότερο από τέσσερις μήνες τον χρόνο είτε, εναλλακτικά, για περιορισμένο χρονικό διάστημα κάθε χρόνο και με αναμενόμενη ενεργειακή κατανάλωση μικρότερη από το 25 % εκείνης που θα προέκυπτε από χρήση καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, μπορούν να παρατείνουν την εν λόγω εξαίρεση.

7.   Οι πιθανές συνέπειες των πιστοποιητικών ενεργειακής απόδοσης όσον αφορά ενδεχόμενες νομικές διαδικασίες αποφασίζονται σύμφωνα με τους εθνικούς κανόνες.

8.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι όλα τα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης που εκδίδονται αναφορτώνονται στη βάση δεδομένων για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων που αναφέρεται στο άρθρο 22. Τα στοιχεία που αναφορτώνονται περιέχουν το πλήρες πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης, συμπεριλαμβανομένων όλων των απαραίτητων δεδομένων που απαιτούνται για τον υπολογισμό της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου.

1.   Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε, στις περιπτώσεις κτιρίων για τα οποία έχει εκδοθεί πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης σύμφωνα με το άρθρο 20 παράγραφος 1 και τα οποία χρησιμοποιούνται από δημόσιους φορείς και δέχονται συχνά επισκέψεις από το κοινό να αναρτάται σε περίοπτη για το κοινό θέση το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης.

2.   Τα κράτη μέλη απαιτούν, για μη οικιστικά κτίρια για τα οποία έχει εκδοθεί πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης σύμφωνα με το άρθρο 20 παράγραφος 1, το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης να αναρτάται σε περίοπτη θέση.

3.   Οι διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 δεν περιλαμβάνουν υποχρέωση ανάρτησης των συστάσεων που περιλαμβάνονται στο πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης.

1.   Κάθε κράτος μέλος δημιουργεί εθνική βάση δεδομένων για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, η οποία επιτρέπει τη συλλογή δεδομένων σχετικά με την ενεργειακή απόδοση μεμονωμένων κτιρίων και τη συνολική ενεργειακή απόδοση του εθνικού κτιριακού δυναμικού. Οι εν λόγω βάσεις δεδομένων μπορούν να αποτελούνται από σύνολο διασυνδεδεμένων βάσεων δεδομένων.

Η βάση δεδομένων επιτρέπει τη συλλογή δεδομένων από όλες τις σχετικές πηγές που αφορούν τα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης, τις επιθεωρήσεις, το διαβατήριο ανακαίνισης, τον δείκτη ευφυούς ετοιμότητας και την υπολογισθείσα ή μετρηθείσα κατανάλωση ενέργειας των καλυπτόμενων κτιρίων. Προκειμένου να συμπληρωθεί αυτή η βάση δεδομένων, μπορούν επίσης να συγκεντρωθούν τυπολογίες κτιρίων. Μπορούν επίσης να συλλέγονται και να αποθηκεύονται δεδομένα τόσο για τις λειτουργικές και τις ενσωματωμένες εκπομπές όσο και για το συνολικό ΔΥΠ καθ’ όλο τον κύκλο ζωής.

2.   Τα συγκεντρωτικά και ανωνυμοποιημένα δεδομένα κτιριακού δυναμικού δημοσιοποιούνται, σε συμμόρφωση με τους ενωσιακούς και εθνικούς κανόνες για την προστασία των δεδομένων. Τα αποθηκευμένα δεδομένα είναι μηχαναγνώσιμα και προσβάσιμα μέσω κατάλληλης ψηφιακής διεπαφής. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν εύκολη και δωρεάν πρόσβαση στο πλήρες πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης για τους ιδιοκτήτες, τους ενοικιαστές και τους διαχειριστές κτιρίων και για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα όσον αφορά τα κτίρια που περιλαμβάνονται στα επενδυτικά και δανειοδοτικά χαρτοφυλάκιά τους, εφόσον δε το επιτρέπει ο ιδιοκτήτης, και για τους ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες. Για τα κτίρια που διατίθενται προς μίσθωση ή πώληση, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν την πρόσβαση των υποψήφιων ενοικιαστών ή αγοραστών στο πλήρες πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης, εφόσον έχουν λάβει σχετική έγκριση από τον ιδιοκτήτη του κτιρίου.

3.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι τοπικές αρχές έχουν πρόσβαση σε συναφή δεδομένα που αφορούν την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων στην επικράτειά τους, όπως απαιτείται για τη διευκόλυνση της κατάρτισης σχεδίων θέρμανσης και ψύξης, και περιλαμβάνουν επιχειρησιακά συστήματα γεωγραφικών πληροφοριών και τις σχετικές βάσεις δεδομένων, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679. Τα κράτη μέλη υποστηρίζουν τις τοπικές αρχές για την εξασφάλιση των αναγκαίων πόρων για τη διαχείριση δεδομένων και πληροφοριών.

4.   Τα κράτη μέλη δημοσιοποιούν πληροφορίες σχετικά με το ποσοστό των κτιρίων του εθνικού κτιριακού δυναμικού που καλύπτεται από πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης, καθώς και συγκεντρωτικά ή ανωνυμοποιημένα δεδομένα σχετικά με την ενεργειακή απόδοση, περιλαμβανομένης της κατανάλωσης ενέργειας και, κατά περίπτωση, του ΔΥΠ καθ’ όλο τον κύκλο ζωής των εν λόγω κτιρίων. Οι δημόσιες πληροφορίες επικαιροποιούνται τουλάχιστον δύο φορές τον χρόνο. Τα κράτη μέλη διαθέτουν ανωνυμοποιημένες ή συγκεντρωτικές πληροφορίες σε δημόσια και ερευνητικά ιδρύματα, όπως οι εθνικές στατιστικές υπηρεσίες, κατόπιν αιτήματος.

5.   Τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν τη διαβίβαση των πληροφοριών της εθνικής βάσης δεδομένων στο Παρατηρητήριο Κτιριακού Αποθέματος της ΕΕ. Τα κράτη μέλη μπορούν να διαβιβάζουν τις πληροφορίες συχνότερα.

6.   Η Επιτροπή εκδίδει εκτελεστικές πράξεις για τη θέσπιση κοινών υποδειγμάτων για τη διαβίβαση των πληροφοριών στο Παρατηρητήριο Κτιριακού Αποθέματος της ΕΕ. Η πρώτη σχετική εκτελεστική πράξη εκδίδεται το αργότερο έως τις 30 Ιουνίου 2025.

Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που προβλέπεται στο άρθρο 33 παράγραφος 3.

7.   Για τη διασφάλιση της συνοχής και της συνέπειας των πληροφοριών, τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε η εθνική βάση δεδομένων για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων να είναι διαλειτουργική και ενσωματωμένη σε άλλες διοικητικές βάσεις δεδομένων που περιέχουν πληροφορίες για τα κτίρια, όπως το εθνικό μητρώο κτιρίων ή το κτηματολόγιο και τα ψηφιακά ημερολόγια κτιρίων.

1.   Τα κράτη μέλη θεσπίζουν τα αναγκαία μέτρα για την καθιέρωση τακτικών επιθεωρήσεων των προσβάσιμων μερών των συστημάτων θέρμανσης, των συστημάτων εξαερισμού και των συστημάτων κλιματισμού, συμπεριλαμβανομένου οποιουδήποτε συνδυασμού αυτών, με ωφέλιμη ονομαστική ισχύ άνω των 70 kW. Η ωφέλιμη ονομαστική ισχύς του συστήματος βασίζεται στο άθροισμα της ονομαστικής ισχύος των μονάδων παραγωγής θερμότητας και των μονάδων παραγωγής ψύξης.

2.   Τα κράτη μέλη μπορούν να θεσπίζουν χωριστά προγράμματα επιθεώρησης για τις επιθεωρήσεις συστημάτων οικιστικών και μη οικιστικών κτιρίων.

3.   Τα κράτη μέλη μπορούν να θεσπίσουν διαφορετική συχνότητα για τις επιθεωρήσεις ανάλογα με τον τύπο και την ωφέλιμη ονομαστική ισχύ του συστήματος, λαμβάνοντας υπόψη το κόστος της επιθεώρησης του συστήματος και την εκτιμώμενη εξοικονόμηση ενεργειακού κόστους που μπορεί να προκύψει από την επιθεώρηση. Τα συστήματα επιθεωρούνται τουλάχιστον ανά πέντε έτη. Τα συστήματα με μονάδες παραγωγής ωφέλιμης ονομαστικής ισχύος μεγαλύτερης των 290 kW επιθεωρούνται τουλάχιστον ανά τριετία.

4.   Η επιθεώρηση περιλαμβάνει την αξιολόγηση της μονάδας παραγωγής ή των μονάδων παραγωγής, των αντλιών κυκλοφορίας και, κατά περίπτωση, των συστατικών μερών των συστημάτων εξαερισμού, των συστημάτων διανομής αέρα και νερού, των συστημάτων υδρονικής εξισορρόπησης και του συστήματος ελέγχου. Τα κράτη μέλη μπορούν να συμπεριλάβουν στα προγράμματα επιθεώρησης πρόσθετα συστήματα κτιρίων που προσδιορίζονται στο παράρτημα I.

Η επιθεώρηση περιλαμβάνει αξιολόγηση του βαθμού απόδοσης και του μεγέθους της μονάδας παραγωγής ή των μονάδων παραγωγής θερμότητας και ψύξης και των κύριων συστατικών μερών αυτών σε σύγκριση με τις ανάγκες του κτιρίου και λαμβάνει υπόψη τις δυνατότητες του συστήματος να βελτιστοποιήσει την απόδοσή του σε τυπικές ή μέσες συνθήκες λειτουργίας, χρησιμοποιώντας τις διαθέσιμες τεχνολογίες εξοικονόμησης ενέργειας, καθώς και σε μεταβαλλόμενες συνθήκες λόγω διακύμανσης της χρήσης. Κατά περίπτωση, κατά την επιθεώρηση αξιολογείται η ικανότητα του συστήματος να λειτουργεί υπό διαφορετικές και αποδοτικότερες ρυθμίσεις θερμοκρασίας, όπως σε χαμηλή θερμοκρασία για συστήματα θέρμανσης με νερό, μεταξύ άλλων μέσω του σχεδιασμού της παραγωγής θερμικής ισχύος και των απαιτήσεων θερμοκρασίας και ροής, με παράλληλη διασφάλιση της ασφαλούς λειτουργίας του συστήματος. Η επιθεώρηση περιλαμβάνει, κατά περίπτωση, βασική αξιολόγηση του κατά πόσον είναι εφικτό να μειωθεί η επιτόπια χρήση ορυκτών καυσίμων, για παράδειγμα με την ενσωμάτωση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, την αλλαγή της πηγής ενέργειας ή την αντικατάσταση ή προσαρμογή των υφιστάμενων συστημάτων.

Όταν εγκαθίσταται σύστημα εξαερισμού, αξιολογούνται επίσης το μέγεθός του και οι δυνατότητές του να βελτιστοποιεί τις επιδόσεις του σε τυπικές ή μέσες συνθήκες λειτουργίας που απαιτούνται για την ειδική και τρέχουσα χρήση του κτιρίου.

Εφόσον δεν έχουν γίνει αλλαγές στο σύστημα ή στις απαιτήσεις του κτιρίου έπειτα από επιθεώρηση δυνάμει του παρόντος άρθρου, τα κράτη μέλη μπορούν να επιλέξουν να μην ζητούν να επαναληφθεί η αξιολόγηση του μεγέθους των κύριων συστατικών μερών ή η αξιολόγηση της λειτουργίας σε διαφορετικές θερμοκρασίες.

5.   Τα τεχνικά συστήματα κτιρίων που καλύπτονται ρητά από συμφωνηθέν κριτήριο ενεργειακής απόδοσης ή συμβατική ρύθμιση που προσδιορίζει συμφωνηθέν επίπεδο βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, όπως οι συμβάσεις ενεργειακής απόδοσης ή των οποίων τη λειτουργία έχει αναλάβει φορέας εκμετάλλευσης ή διαχειριστής δικτύου και τα οποία, ως εκ τούτου, υπόκεινται σε μέτρα παρακολούθησης της απόδοσης ως προς το σύστημα, εξαιρούνται από τις απαιτήσεις της παραγράφου 1, με την προϋπόθεση ότι ο συνολικός αντίκτυπος αυτής της προσέγγισης είναι ισοδύναμος με τον αντίκτυπο της παραγράφου 1.

6.   Όταν ο συνολικός αντίκτυπος είναι ισοδύναμος με τον αντίκτυπο της παραγράφου 1, τα κράτη μέλη μπορούν να επιλέξουν να λάβουν εναλλακτικά μέτρα όπως η χρηματοδοτική στήριξη ή η παροχή συμβουλών στους χρήστες σχετικά με την αντικατάσταση των μονάδων παραγωγής, άλλες τροποποιήσεις του συστήματος και εναλλακτικές λύσεις για την αξιολόγηση των επιδόσεων, της απόδοσης και του ενδεδειγμένου μεγέθους των εν λόγω συστημάτων.

Προτού εφαρμόσει τα εναλλακτικά μέτρα που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο της παρούσας παραγράφου, κάθε κράτος μέλος τεκμηριώνει, υποβάλλοντας έκθεση στην Επιτροπή, την ισοδυναμία του αντικτύπου αυτών των μέτρων με τον αντίκτυπο των μέτρων που αναφέρονται στην παράγραφο 1, μεταξύ άλλων όσον αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

7.   Τα κτίρια που συμμορφώνονται με το άρθρο 13 παράγραφος 10 ή 11 εξαιρούνται από τις απαιτήσεις της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου.

8.   Τα κράτη μέλη θεσπίζουν προγράμματα επιθεώρησης ή εναλλακτικά μέτρα, όπως ψηφιακά εργαλεία και καταλόγους ελέγχου, για να πιστοποιείται ότι οι παραδιδόμενες εργασίες κατασκευής και ανακαίνισης πληρούν την προβλεπόμενη ενεργειακή απόδοση και συμμορφώνονται με τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης όπως καθορίζονται στους οικοδομικούς κανονισμούς ή σε αντίστοιχους κανονισμούς.

9.   Τα κράτη μέλη περιλαμβάνουν συνοπτική ανάλυση των προγραμμάτων επιθεώρησης και των αποτελεσμάτων τους ως παράρτημα του εθνικού σχεδίου ανακαίνισης κτιρίων που αναφέρεται στο άρθρο 3. Τα κράτη μέλη που έχουν επιλέξει τα εναλλακτικά μέτρα που αναφέρονται στην παράγραφο 6 του παρόντος άρθρου περιλαμβάνουν συνοπτική ανάλυση και τα αποτελέσματα των εναλλακτικών μέτρων.

1.   Συντάσσεται έκθεση επιθεώρησης έπειτα από κάθε επιθεώρηση συστήματος θέρμανσης, συστήματος εξαερισμού ή συστήματος κλιματισμού. Η έκθεση επιθεώρησης περιέχει το αποτέλεσμα της επιθεώρησης που διενεργήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 23 και περιλαμβάνει συστάσεις για την οικονομικώς συμφέρουσα βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του επιθεωρούμενου συστήματος.

Οι εν λόγω συστάσεις μπορούν να βασίζονται σε σύγκριση της ενεργειακής απόδοσης του επιθεωρούμενου συστήματος με εκείνη του βέλτιστου διαθέσιμου εφικτού συστήματος, με τη χρήση τεχνολογιών εξοικονόμησης ενέργειας, και συστήματος παρόμοιου τύπου για το οποίο όλα τα συναφή στοιχεία επιτυγχάνουν το επίπεδο ενεργειακής απόδοσης που απαιτείται από το εφαρμοστέο δίκαιο. Οι συστάσεις περιλαμβάνουν, κατά περίπτωση, τα αποτελέσματα της βασικής αξιολόγησης της εφικτότητας μείωσης της επιτόπιας χρήσης ορυκτών καυσίμων.

Η έκθεση επιθεώρησης αναφέρει κάθε ζήτημα ασφάλειας που εντοπίστηκε κατά τη διάρκεια της επιθεώρησης. Ωστόσο, ο συντάκτης της έκθεσης δεν θεωρείται ότι είναι υπεύθυνος όσον αφορά τον εντοπισμό ή την επισήμανση τέτοιων ζητημάτων ασφάλειας.

2.   Η έκθεση επιθεώρησης επιδίδεται στον ιδιοκτήτη ή τον ενοικιαστή του κτιρίου ή κτιριακής ενότητας.

3.   Η έκθεση επιθεώρησης αναφορτώνεται στην εθνική βάση δεδομένων για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων σύμφωνα με το άρθρο 22.

1.   Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε η πιστοποίηση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, η καθιέρωση διαβατηρίων ανακαίνισης, η αξιολόγηση της ευφυούς ετοιμότητας, και η επιθεώρηση των συστημάτων θέρμανσης, των συστημάτων εξαερισμού και των συστημάτων κλιματισμού να διεξάγονται με ανεξάρτητο τρόπο από ειδικευμένους ή πιστοποιημένους εμπειρογνώμονες, είτε αυτοαπασχολούμενους είτε υπαλλήλους δημόσιων φορέων ή ιδιωτικών επιχειρήσεων.

Στους εμπειρογνώμονες παρέχεται πιστοποίηση σύμφωνα με το άρθρο 28 της οδηγίας (ΕΕ) 2023/1791 λαμβανομένων υπόψη των προσόντων τους.

2.   Τα κράτη μέλη διαθέτουν στο κοινό πληροφορίες σχετικά με την κατάρτιση και τις πιστοποιήσεις. Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε να διατίθενται στο κοινό είτε τακτικά ενημερούμενοι κατάλογοι ειδικευμένων ή πιστοποιημένων εμπειρογνωμόνων είτε τακτικά ενημερούμενοι κατάλογοι πιστοποιημένων εταιρειών που προσφέρουν τις υπηρεσίες των εμπειρογνωμόνων αυτών.

1.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν το κατάλληλο επίπεδο ικανοτήτων των επαγγελματιών του οικοδομικού τομέα που εκτελούν ολοκληρωμένες εργασίες ανακαίνισης σύμφωνα με το άρθρο 3 και το παράρτημα II της παρούσας οδηγίας και με το άρθρο 28 της οδηγίας (ΕΕ) 2023/1791.

2.   Όπου κρίνεται σκόπιμο και εφικτό, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι διατίθενται συστήματα πιστοποίησης ή ισοδύναμα καθεστώτα επαγγελματικών προσόντων για τους παρόχους ολοκληρωμένων εργασιών ανακαίνισης, στις περιπτώσεις που δεν καλύπτονται από το άρθρο 18 παράγραφος 3 της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001 [τροποποιημένη οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας] ή το άρθρο 28 της οδηγίας (ΕΕ) 2023/1791.

1.   Τα κράτη μέλη μεριμνούν για τη θέσπιση ανεξάρτητων συστημάτων ελέγχου των πιστοποιητικών ενεργειακής απόδοσης σύμφωνα με το παράρτημα VI, καθώς και για τη θέσπιση ανεξάρτητων συστημάτων ελέγχου των διαβατηρίων ανακαίνισης, των δεικτών ευφυούς ετοιμότητας και των εκθέσεων σχετικά με την επιθεώρηση των συστημάτων θέρμανσης, των συστημάτων εξαερισμού και των συστημάτων κλιματισμού. Τα κράτη μέλη είναι δυνατόν να θεσπίσουν χωριστά συστήματα για τον έλεγχο των πιστοποιητικών ενεργειακής απόδοσης, των διαβατηρίων ανακαίνισης, των δεικτών ευφυούς ετοιμότητας και των εκθέσεων σχετικά με την επιθεώρηση των συστημάτων θέρμανσης, των συστημάτων εξαερισμού και των συστημάτων κλιματισμού.

2.   Τα κράτη μέλη μπορούν να αναθέσουν τις αρμοδιότητες εφαρμογής των ανεξάρτητων συστημάτων ελέγχου.

Στις περιπτώσεις που αποφασίσουν να τις αναθέσουν, διασφαλίζουν ότι η εφαρμογή των ανεξάρτητων συστημάτων ελέγχου γίνεται σύμφωνα με το παράρτημα VI.

3.   Τα κράτη μέλη απαιτούν να κοινοποιούνται στις αρμόδιες αρχές ή φορείς, αν ζητηθεί, τα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης, τα διαβατήρια ανακαίνισης, οι δείκτες ευφυούς ετοιμότητας και οι εκθέσεις επιθεώρησης που αναφέρονται στην παράγραφο 1.

1.   Τα κράτη μέλη ετοιμάζουν και διεξάγουν εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης. Λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για την ενημέρωση των ιδιοκτητών και των ενοικιαστών των κτιρίων ή κτιριακών μονάδων και όλων των σχετικών παραγόντων της αγοράς, όπως είναι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές και οι ενεργειακές κοινότητες, σχετικά με τις διάφορες μεθόδους και πρακτικές που συμβάλλουν στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Ειδικότερα, τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για την παροχή ειδικά προσαρμοσμένων πληροφοριών σε ευάλωτα νοικοκυριά. Οι πληροφορίες αυτές κοινοποιούνται επίσης στις τοπικές αρχές και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.

2.   Τα κράτη μέλη παρέχουν συγκεκριμένα στους ιδιοκτήτες ή τους ενοικιαστές των κτιρίων πληροφορίες σχετικά με τα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης, περιλαμβανομένων του σκοπού και των στόχων τους, των οικονομικά συμφερόντων μέτρων και, κατά περίπτωση, των χρηματοδοτικών μέσων για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου και την αντικατάσταση των λεβήτων ορυκτών καυσίμων με πιο βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις. Τα κράτη μέλη παρέχουν τις πληροφορίες μέσω προσιτών και διαφανών συμβουλευτικών εργαλείων όπως συμβουλευτικές υπηρεσίες σχετικά με τις ανακαινίσεις και υπηρεσίες μίας στάσης που δημιουργούνται σύμφωνα με το άρθρο 18, με ιδιαίτερη προσοχή στα ευάλωτα νοικοκυριά.

Εφόσον τα κράτη μέλη το ζητήσουν, η Επιτροπή τα βοηθά στην πραγματοποίηση ενημερωτικών εκστρατειών για τους σκοπούς της παραγράφου 1 και του πρώτου εδαφίου της παρούσας παραγράφου, οι οποίες μπορεί να ενταχθούν σε προγράμματα της Ένωσης.

3.   Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε να παρέχεται καθοδήγηση και κατάρτιση στους αρμοδίους για την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας, μεταξύ άλλων και για τις υποεκπροσωπούμενες ομάδες. Αυτή η καθοδήγηση και κατάρτιση θα έχει ως αντικείμενο τη σημασία της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης και θα επιτρέπει να λαμβάνεται υπόψη ο βέλτιστος συνδυασμός βελτιώσεων από άποψη ενεργειακής απόδοσης, μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και χρήσης τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης κατά τον χωροταξικό σχεδιασμό, τον σχεδιασμό κτιρίων, την οικοδόμηση και την ανακαίνιση βιομηχανικών ζωνών ή ζωνών κατοικίας. Η εν λόγω καθοδήγηση και κατάρτιση μπορεί επίσης να αφορά διαρθρωτικές βελτιώσεις, την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, την πυρασφάλεια, τους κινδύνους που συνδέονται με την έντονη σεισμική δραστηριότητα, την απομάκρυνση επικίνδυνων ουσιών, συμπεριλαμβανομένου του αμιάντου, τις εκπομπές ατμοσφαιρικών ρύπων (συμπεριλαμβανομένων των λεπτών αιωρούμενων σωματιδίων), την ποιότητα του περιβάλλοντος εσωτερικών χώρων και την προσβασιμότητα για τα άτομα με αναπηρία. Τα κράτη μέλη επιδιώκουν να θεσπίσουν μέτρα για τη στήριξη της κατάρτισης των τοπικών και περιφερειακών αρχών, των κοινοτήτων ανανεώσιμης ενέργειας και άλλων σχετικών φορέων, όπως πρωτοβουλίες πολιτών για ανακαινίσεις, για την προώθηση των στόχων της παρούσας οδηγίας.

4.   Η Επιτροπή βελτιώνει διαρκώς τις υπηρεσίες ενημέρωσης που διαθέτει, ιδίως τον ιστότοπό της που έχει σχεδιασθεί ως ευρωπαϊκή διαδικτυακή πύλη για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, με αποδέκτες τους πολίτες, τους επαγγελματίες και τις αρχές, προκειμένου να διευκολυνθούν οι προσπάθειες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των κρατών μελών. Οι πληροφορίες του ιστότοπου αυτού ενδέχεται να περιλαμβάνουν συνδέσμους προς συναφή ενωσιακή νομοθεσία και εθνικούς, περιφερειακούς και τοπικούς κανόνες, συνδέσμους προς τους ιστότοπους Europa που περιέχουν τα εθνικά σχέδια δράσης ενεργειακής απόδοσης, συνδέσμους προς διαθέσιμα χρηματοδοτικά μέσα καθώς και παραδείγματα βέλτιστων πρακτικών σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις υπηρεσίες μίας στάσης που δημιουργούνται σύμφωνα με το άρθρο 18 της παρούσας οδηγίας. Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, του Ταμείου Συνοχής και του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1056 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (33), του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα, και του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, η Επιτροπή συνεχίζει και ενισχύει περαιτέρω τις υπηρεσίες ενημέρωσης τις οποίες παρέχει προς διευκόλυνση της χρήσης των διαθέσιμων πόρων, προσφέροντας συνδρομή και πληροφορίες, μεταξύ άλλων, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, μέσω του μηχανισμού ευρωπαϊκής βοήθειας για τοπικά ενεργειακά προγράμματα, στους ενδιαφερομένους, περιλαμβανομένων των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών, όσον αφορά τις δυνατότητες χρηματοδότησης, λαμβανομένων υπόψη των πλέον πρόσφατων αλλαγών του κανονιστικού πλαισίου.

1.   Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις υπό τους όρους του παρόντος άρθρου.

2.   Η προβλεπόμενη στα άρθρα 6, 7, 15, 17 και 31 εξουσία έκδοσης κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων ανατίθεται στην Επιτροπή για αόριστο χρονικό διάστημα από τις 28 Μαΐου 2024.

3.   Η εξουσιοδότηση που προβλέπεται στα άρθρα 6, 7, 15, 17 και 31 μπορεί να ανακληθεί ανά πάσα στιγμή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο. Η απόφαση ανάκλησης περατώνει την εξουσιοδότηση που προσδιορίζεται στην εν λόγω απόφαση. Αρχίζει να ισχύει την επομένη της δημοσίευσης της απόφασης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε μεταγενέστερη ημερομηνία που ορίζεται σε αυτήν. Δεν θίγει το κύρος των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων που ισχύουν ήδη.

4.   Πριν από την έκδοση μιας κατ’ εξουσιοδότηση πράξης, η Επιτροπή διεξάγει διαβουλεύσεις με εμπειρογνώμονες που ορίζουν τα κράτη μέλη σύμφωνα με τις αρχές της διοργανικής συμφωνίας της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου.

5.   Μόλις εκδώσει μια κατ’ εξουσιοδότηση πράξη, η Επιτροπή την κοινοποιεί ταυτόχρονα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

6.   H κατ’ εξουσιοδότηση πράξη που εκδίδεται δυνάμει του άρθρου 6, 7, 15, 17 ή 31 τίθεται σε ισχύ εφόσον δεν έχει διατυπωθεί αντίρρηση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο εντός δύο μηνών από την ημέρα που η πράξη κοινοποιείται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο ή αν, πριν λήξει αυτή η περίοδος, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενημερώσουν αμφότερα την Επιτροπή ότι δεν θα προβάλουν αντιρρήσεις. Η προθεσμία αυτή παρατείνεται κατά δύο μήνες κατόπιν πρωτοβουλίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή του Συμβουλίου.

1.   Η Επιτροπή επικουρείται από επιτροπή. Η εν λόγω επιτροπή αποτελεί επιτροπή κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (34).

2.   Οσάκις γίνεται αναφορά στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

3.   Οσάκις γίνεται αναφορά στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

1.   Τα κράτη μέλη θέτουν σε ισχύ τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθούν με τα άρθρα 1 έως 3, 5 έως 29 και 32 και τα παραρτήματα I, ΙΙ και ΙΙΙ, και V έως X έως τις 29 Μαΐου 2026. Κοινοποιούν αμέσως στην Επιτροπή το κείμενο των εν λόγω διατάξεων και πίνακα αντιστοιχίας.

Τα κράτη μέλη θέτουν σε ισχύ τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθούν με το άρθρο 17 παράγραφος 15 το αργότερο έως την 1η Ιανουαρίου 2025.

Όταν τα κράτη μέλη θεσπίζουν τις εν λόγω διατάξεις, αυτές περιέχουν παραπομπή στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από παρόμοια παραπομπή κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Οι εν λόγω διατάξεις περιλαμβάνουν επίσης δήλωση που διευκρινίζει ότι οι παραπομπές στην οδηγία που καταργείται από την παρούσα οδηγία, οι οποίες περιέχονται στις ισχύουσες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις, θεωρούνται ότι γίνονται στην παρούσα οδηγία. Ο τρόπος πραγματοποίησης αυτής της παραπομπής και η διατύπωση αυτής της δήλωσης καθορίζονται από τα κράτη μέλη.

2.   Τα κράτη μέλη ανακοινώνουν στην Επιτροπή το κείμενο των ουσιωδών διατάξεων εθνικού δικαίου τις οποίες θεσπίζουν στον τομέα που διέπει η παρούσα οδηγία.